سلآموز بیاموز تا سالم باشی

امروزه بیماری های قلبی عروقی از مهم ترین علل مرگ و میر در سراسر جهان به شمار می روند، اما حتی اگر این مشکلات به مرگ هم منجر نشود، ممکن است پیامدهای بسیار ناخوشایند و ناتوان کننده ای را در پی داشته باشند. همیشه رعایت یک برنامه غذایی سالم و داشتن تحرک و فعالیت بدنی مناسب در زندگی روزمره که لازمه ی بهره مندی از سلامت قلب هستند، بسیار آسان تر از مواجه شدن با یک سرخرگ مسدود شده و اقدامات پزشکی لازم برای رفع آن است. با این حال در صورت مسدود شدن رگ ها، آنژیوپلاستی یک روش درمانی بسیار مؤثر است.

آنژیوپلاستی یک روش جراحی برای باز کردن عروقی است که خون را به عضله‌ی قلب شما می‌رسانند. این عروق خونی تحت عنوان عروق کرونر نیز شناخته می‌شوند. پزشکان معمولا این روش را بلافاصله بعد از یک حمله ی قلبی انتخاب می‌کنند. نام دیگر این جراحی، آنژیوپلاستی عروق کرونر از طریق انتقال زیر پوستی و یا مداخله‌ی زیر پوستیِ عروق کرونر است. در بسیاری از موارد پزشک بعد از آنژیوپلاستی، یک اِستِنت (فنر) وارد شریان کرونر می‌کند.

اِستِنت (فنر) باعث حفظ جریان خون در رگ شده و مانع از انسداد مجددِ آن می‌شود. انجامِ آنژیوپلاستی در ساعات اولیه‌ی بعد از حمله‌ی قلبی، احتمالِ بروز عوارض را کاهش می‌دهد. زمان‌بندی بسیار حیاتی و ضروری است. هر چه بیمار برای دریافت اقداماتِ درمانی سریع‌تر به مرکز انتقال داده شود، خطر نارسایی قلبی، مرگ و دیگر عوارض کمتر می‌شود.

آنزیوپلاستی حتی نشانه‌های بیماریِ قلبی را- در صورتی که حمله‌ی قلبی رخ نداده باشد- تخفیف می‌دهد.

آنژیوپلاستی چگونه انجام می‌شود؟

پزشکان معمولا این جراحی را تحت بی‌هوشی موضعی انجام می‌دهند. در ابتدا یک برش جراحی روی بازو یا کشاله‌ی ران شما زده می‌شود. 

سپس آن‌ها یک کاتتر همراه با یک بالون کوچک با قابلیت بادشدن به درون بخش انتهاییِ شریان شما وارد می‌کنند. با استفاده از اشعه‌ی ایکس، ویدیو و رنگ‌نگاری، پزشک کاتتر را  به سمت عروق کرونریِ مسدود هدایت می‌کند.

هنگامی که بالون به محل مناسب رسید، برای باز نگه داشتنِ شریان، باد می‌شود و نهایتا رسوبات چربی‌ و پلاک‌ها به کناره‌های دیواره‌ی شریان فشرده می‌شوند. این کار راه را برای مسیر جریان خون باز می کند. در برخی موارد، کاتتر با یک مِش فولادی ضد زنگ به نام اِستِنت مجهز شده‌ است. اِستِنت (فنر) شریان را باز نگه می‌دارد و بعد از خالی شدنِ بادِ بالون و بیرون کشیده شدنِ آن، در محل باقی می‌ماند. در انتها پزشک بالون و کاتتر را خارج می‌کند، اما اِستِنت در شریان باقی می‌ماند. این جراحی حدود نیم ساعت تا چند ساعت طول می کشد.

فواید آنژیوپلاستی بعد از یک حمله‌ی قلبی چیست؟

با توجه به مطالعات انجمن آنژیوگرافیِ قلب وعروق، آنژیوپلاستی برای درمانِ حملاتِ قلبی نجات‌بخش است. این روش، برای برقراریِ مجددِ جریانِ خون به قلب بسیار موثر است. هر چه پزشک سریع ترخون رسانی را برقرار کند، آسیبِ کمتری به عضله‌ی قلب وارد می‌شود.

علاوه بر آن با وجود آنزیوپلاستی نیاز به اقدامات تهاجمی مثلِ عملِ قلب باز کمتر می‌شود و در نتیجه‌ مدت زمانِ دوره‌ی نقاهت هم کاهش می‌یابد. شواهد نشان می دهد که آنژیوپلاستی خطر بروز حمله‌ی قلبی بعدی را کاهش می‌دهد. همچنین شانسِ بقا را بیش از داروهای از بین برنده‌ی لخته‌ی خون افزایش می‌دهد.

آیا آنژیوپلاستی می تواند خطری به دنبال داشته باشد؟

همه‌ی مداخلات پزشکی با مقدارِ مشخصی از خطر همراه هستند. درست مانند بسیاری از مداخلات تهاجمی ممکن است شما واکنش حساسیت‌زا به بیهوشی، رنگ یا برخی مواد مورد استفاده در آنژیوپلاستی نشان دهید. برخی دیگر از خطرات مرتبط با آنژیوپلاستی عروق کرونر از این قرار هستند:

• خون‌ریزی، ایجاد لخته و کبودی در محلِ تزریق
• تشکیلِ بافتِ اسکار یا لخته‌ی خون در اِستِنت
• ضربان قلب نامنظم یا آریتمی
• آسیب به عروق خونی، دریچه‌ی قلبی یا شریان
• حمله‌ی قلبی
• آسیب کلیوی (مخصوصا در افرادی که سابقه‌ی مشکلات کلیوی داشته‌اند)
• عفونت
• بروز حمله‌ی مجدد که البته احتمال آن کم است

خطر آنژیوپلاستی اورژانسی بعد از یک حمله‌ی قلبی بیشتر از آنژیوپلاستی از قبل زمان‌بندی شده‌است. آنژیوپلاستی درمانی برای شریان‌های مسدود نیست. در برخی موارد، پلاک‌ها دوباره در شریان‌ها یا در محلِ اِستِنت قبلی ایجاد می‌شوند و شریان ها مجددا تنگ می‌شوند که تنگیِ برگشتی نامیده می‌شود. خطر تنگیِ برگشتی (عود تنگی) زمانی که پزشک از اِستِنت استفاده نکرده‌ است، بیشتر است.

بعد از آنژیوپلاستی چه باید کرد؟

بعد از حمله‌ی قلبی و آنژیوپلاستی، شما باید در سبک زندگی خودتان تغییراتی ایجاد کنید و پزشک در مورد رعایت یک سبک زندگیِ مناسب برای حفظ سلامت قلب به شما حتماً توضیحاتی خواهد داد. آموزش در زمینه خودمراقبتی پس از آنژیوپلاستی و رعایت توصیه های پزشک برای تغییر در سبک زندگیان بسیار مهم است و باید آنها را جدی بگیرید. 

حتماً بخوانید: چطور یک رژیم غذایی دوست‌دار قلب بعد از عمل آنژیوپلاستی داشته باشیم؟

توجه داشته باشید که همیشه داروهای خود را طبق تجویز پزشک مصرف کنید. اگر سیگاری هستید، اکنون زمانِ ترکِ سیگار است. یک رژیم متعادل خوب و فعالیت روزانه به کاهش فشارخون و کلسترول کمک می‌کند و شانس بروز یک حمله‌ی قلبی دیگر را کاهش می‌دهد.