سلآموز بیاموز تا سالم باشی

 آندومتریوز یکی از بیماری های زنان است که نام آن از واژه ی آندومتر یعنی بافتی که سطح داخلی رحم را می پوشاند، گرفته شده است. در این بیماری، بافت رحم یا آندومتر در خارج از رحم رشد می کند و در قسمت هایی از بدن مانند تخمدان ها، سطح بیرونی رحم، لوله های رحمی، بافت های لگنی و فضایی که بین روده ها، مثانه و رحم ایجاد می گردد. این وضعیت به ندرت در نقاطی دورتر از دستگاه تناسلی ایجاد می شود.

آندومتریوز معمولاً در زنان در سنین باروری ایجاد می شود و بعضی از زنان مبتلا به این بیماری هیچ نشانه ای ندارند، اما بسیاری از آنها برخی از علائم را تجربه می کنند که می تواند با چرخه قاعدگی تغییر کند و از خفیف تا شدید متغیر است. از آنجایی که آندومتریوز می تواند زندگی فرد را تحت تاثیر قرار دهد و باروری وی را تهدید کند، مهم است که علائم آن زود هنگام تشخیص داده شده و سریعاً تقدامات درمانی صورت پذیرد.

آندومتریوز چه علائم و نشانه هایی ایجاد می کند؟ 

 1) به دردهای قاعدگی خود دقت کنید. خیلی از خانم ها در هنگام قاعدگی دردهای خفیفی را تجربه می کنند که طبیعی است. به درد های قاعدگی شدیدتر از دردهای عادی دیسمنوره می گویند. ممکن است دیسمنوره علامتی از آندومتریوز یا مشکلات لگنی دیگر می باشد. البته وجود دیسمنوره در یک خانم حتماً به مفهوم مبتلا  بودن به آندومتریوز یا مشکلات دیگر لگنی نیست.

معمولاً اگر دردهای شدید قاعدگی(دیسمنوره) در سال های اول قاعدگی وجود نداشته باشد و در سنین بالاتر اتفاق بیفتد، ممکن است یک علامت هشدار دهنده آندومتریوز باشد.

گاهی اوقات این دردهای شدید با تهوع،  استفراغ  یا اسهال همراه می شود. البته باید به یاد داشت که ممکن است برخی زنان مبتلا به آندومتریوز هیچ درد و اسپاسم شدیدی را هرگز احساس نکنند و یا هیچ علامتی نداشته باشد.

  2) درد مزمن لگن را جدی بگیرید. برخی از زنان مبتلا به آندومتریوز در طول ماه و نه تنها در طول دوره های قاعدگی، درد پشت یا کمر، شکم و ناحیه لگن را تجربه می کنند. اگر در معرض درد مزمن هستید، در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید. این مسئله باید بررسی شود که آیا درد شما به علت آندومتریوز است و یا یک عامل دیگر آن را به وجود آورده است. ممکن است نیاز به اقدامات درمانی داشته باشید.

  3) درد داشتن در هنگام رابطه جنسی ممکن است نشان دهنده آندومتریوز باشد. درد مداوم در هنگام مقاربت جنسی طبیعی نیست. این در می تواند نشانه ای از آندومتریوز و یا مشکل دیگری باشد که قطعاً نیاز به پیگیری دارد.

 4) اگر در هنگام ادرار یا دفع ادرار درد دارید و یا از درد در روده ها رنج می برید حتماً با پزشک خود صحبت کنید. چراکه آندومتریوز گاهی اوقات این علائم را نشان می دهد، به خصوص اگر این دردها در دوران قاعدگی بدتر می شود.

 5) وضعیت خونریزی خود را در دوران قاعدگی کنترل کنید. زنان مبتلا به اندومتریوز گاهی اوقات دوره های بسیار سنگین خونریزی (منوراژی) و یا خونریزی بین دوره های قاعدگی را تجربه می کنند. اگر خونریزی غیرطبیعی را در طول دوره قاعدگی و یا بین دوره های خود تجربه می کنید، حتما به پزشک مراجعه کنید. البته به سختی می توان معیاری مشخص کرد برای تشخیص اینکه خونریزی در قاعدگی سنگین بوده و یا خیر، اما به طور کلی، اگر

• شما بیش از یک هفته هست که خونریزی دارید،
• اگر پس از گذشت تنها یک ساعت مجبور هستید به دلیل خیس و غوطه ور شدن در خون،  پد بهداشتی خود را تعویض کنید،
• و یا لخته‌های بزرگ در خون قاعدگی وجود دارند، ممکن است منوراژی داشته باشید.
• این حالت ممکن است همراه با علائمی مانند خستگی و تنگی نفس رخ دهد.

 6) اگر مشکلات گوارشی را تجربه می کنید، این علائم می توانند نشانه های آندومتریوز باشند. اگر با مشکلاتی چون اسهال، یبوست، نفخ یا تهوع بیشتر از حد معمول روبرو شدید، به یاد داشته باشید که آندومتریوز می تواند این مشکلات را به ویژه در دوران قاعدگی شما ایجاد کند. لذا حتما به پزشک خود مراجعه کنید.

 7) اگر قصد بارداری دارید و بیش از یک سال است که علی رغم نزدیکی محافظت نشده، بارداری رخ نداده است، این می تواند علامتی از بیماری آندومتریوز باشد که نیاز به بررسی دقیق تر دارد. چراکه در آندومتریوز به علت کاشته شدن بافت در لوله‌های رحمی و تنگ شدن آنها می تواند نازایی پدید ‌آید.

چه عواملی احتمال ابتلا به آندومتریوز را افزایش می دهد؟

• نداشتن فرزند یک عامل خطر است. بارداری می تواند از زنان در برابر آندومتریوز محافظت نماید. نداشثتن فرزند احتمال آندومتریوز را افزایش می دهد.

• طول دوره قاعدگی خود را در نظر بگیرید. اگر طول دوه قاعدگی شما طبیعی نیست، این مسئله می تواند شما را در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دهد. طول دوره پریود طبیعی معمولاً 2 تا 7 روز است و بیشتر از این دوره می تواند نشانه ای از خطر باشد. ضمناً وجود لکه بینی بین قاعدگی ها هم می تواند یک عامل خظر باشد.

•  طول چرخه قاعدگی خود را در نظر بگیرید. چرخه طبیعی قاعدگی معمولاً بین 21 تا 35 روز است. اگر چرخه قاعدگی شما 27 روز یا کمتر است، ممکن است احتمال ابتلا به آندومتریوز در شما بیشتر باشد.

•  سابقه خانوادگی می تواند شانس ابتلا را بیشتر کند. آندومتریوز در افرادی که خواهر یا مادر و یا خاله ای دارند که آندومتریوز داشته است، بیشتر است.

•  تاریخچه پزشکی خود را در نظر بگیرید. اگر سابقه مشکلات رحم و یا سابقه عفونت لگن را دارید و یا اگر وضعیتی دارید که از قاعدگی طبیعی در شما جلوگیری می کند، احتمال ابتلا به آندومتریوز در شما بیشتر است. سن اولین قاعدگی نیز می تواند یک عامل خطر باشد. معمولاً قاعدگی در افراد مبتلا به آندومتریوز در سنین کمتر از 12 سالگی شروع شده است. لذا احتمال ابتلا در این افراد بیشتر است.

چطور آندومترویز تشخیص داده می شود؟

اولین کاری که برای تشخیص قطعی این بیماری باید انجام دهید، مراجعه به پزشک یا یک متخصص زنان است. اگر هر کدام از علائم بالا را داشته باشید، با پزشک یا متخصص زنان مراجعه کنید و علائم خود را به طور کامل شرح دهید، اینکار به تشخیص صحیح پزشک کمک خواهد کرد.

 احتمالاً پزشک یک معاینه لگنی از شما خواهد داشت تا هر نوع اختلال قابل لمس، از جمله کیست ها و زخم ها را بررسی نماید.

 انجام سونوگرافی می تواند یک روش تشخیصی مناسب دیگر باشد. اگر چه این روش نمی تواند قطعا تشخیص آندومتریوز را داشته باشد، اما می تواند در شناسایی کیست ها و یا سایر مشکلات مرتبط با این بیماری کمک کننده باشد. این سونوگرافی می تواند به صورت شکمی و یا واژینال انجام شود. که روش مناسب توسط پزشک تعیین می گردد.

 یک روش تشخیصی دیگر برای آندومتریوز، که ممکن است پزشک پینهاد نماید، لاپاراسکوپی است. در لاپاروسکوپی، بیهوشی عمومی صورت می گیرد و یک برش کوچک در ناحیه ناف ایجاد می گردد و از طریق ان یک لوله نازک به همراه چراغی که در انتهای آن وجود دارد، وارد بدن می شود. دوربین کوچکی تصاویر را به مانیتور منتقل می کند و بدین ترتیب پزشک می تواند وجود هر نوع بافت آندومتریوز را تشخیص دهد. شدت بیماری آندومتریوز نیز با این عمل مشخص می شود. بیشتر پزشکان بعلت آنکه لاپاراسکوپی یک عمل‌جراحی محسوب می‌گردد آن را تا زمانی که دیگر بررسی‌های لازم تکمیل‌ شود به تأخیر می‌اندازند.

اگر پزشک شما فکر می کند که شما مبتلا به آندومتریوز هستید با وی مشورت کنید. در باره وضعیت تان از او سوال کنید و سعی کنید در فرایند درمان مشارکت داشته باشید و با همدیگر تصمیم بگیرید که چه فرایندی را برای تشخیص و درمان طی کنید.

آندومتریوز چگونه درمان می شود؟

رایج ترین شکل درمان آندومتریوز، مصرف ترکیبی داروهای مسکن و هورمونی است که به پیشگیری از ایجاد تداخل با زندگی روزمره کمک می کند. به طور کلی پزشک در ابتدا درمان های دارویی را پیشنهاد می دهد و جراحی را به عنوان آخرین راه حل در نظر می گیرد. در صورتی که درمان های دارویی موثر واقع نشود، انجام اعمال جراحی لاپاراسکوپی یا هیسترکتومی پیشنهاد می گردد.