سلآموز بیاموز تا سالم باشی

قلب شما یک تلمبه است. قلب از خونی که پمپ می کند انرژی اکسیژن و مواد غذایی نمی گیرد، بلکه عروق کوچکی که روی سطح خارجی قلب هستند اکسیژن و مواد مغذی را به عضله قلب تحویل می دهند که به آنها عروق کرونر می گویند. این عروق کوچک ممکن است در نتیجه رسوب کلسترول در دیواره شان و واکنش دیواره به این رسوب چربی به تدریج تنگ شود. تا هنگامی که قطر مجرا بیش از 50 درصد قطر اصلی آن بماند هیچ مشکلی حس نمی شود.

هنگامی که تنگی از این حد فراتر رود ممکن است جریان خونی که به عضلات می رسد را کم کند، اگر تنگی پیشرفت کند ممکن است اکسیژن کافی به عضله قلب نرسد و درد آنژین را هنگامی که کار بیش تری از قلب تان می خواهید، تجربه کنید. کیفیت این درد ممکن است، سنگینی، فشار، سوزش یا ناراحتی مبهم باشد. این درد ممکن است در سینه، دست ها، گردن یا حتی در پشت و بالای شکم حس شود و ممکن است با توقف کاری که باعث درد شده و نشستن از بین برود. گاهی این علایم ممکن است در هنگام استراحت رخ دهد یا حتی شما را از خواب بیدار کند.

بیماری قلبی می تواند در اشکال گوناگون بروز کند. حمله قلبی زمانی رخ می دهد که یکی از این تنگی ها ناگهان تغییر کند. کانون های رسوب چربی در دیواره رگ می توانند همانند آتشفشان عمل کنند و ناگهان پاره شوند و ساز و کار انعقادی را فعال نموده و باعث شوند لخته ای در طول شریان ایجاد گردد که گذر خون را کاملا بند آورد. هنگامی که خون به عضله ای که از این رگ تغذیه می شده نرسد، عضله کم کم می میرد. اگر این انسداد در شاخه ای بزرگ از رگ های قلب باشد باعث حمله قلبی بزرگی می گردد. اگر در شاخه ای کوچکتر باشد احتمالا عضله کم تری از دست می رود.

هنگامی که عضله قلب می میرد دیگر جایگزین نمی شود. هر چند بهتر است از حمله قلبی پیشگیری کنیم اما اگر بیمار به موقع به بیمارستان منتقل شود احتمال درمان بیشتر است و هر چه زودتر منتقل شود؛ بهتر است. به یاد داشته باشید با هر دقیقه که می گذرد بعضی از رشته های عضله قلب می میرند زیرا اکسیژن به آن ها نمی رسد. در بیمارستان داروهای اختصاصی تجویز می شود که لخته را حل و جریان خون را دوباره برقرار می کند اگر ظرف 4 تا 6  ساعت از زمان شروع علایم درمان صورت گیرد میزان نهایی تخریب به حداقل می رسد. پس تسریع در درمان فوق العاده مهم است.

شناسایی بیماری قلبی از طریق گرفتن شرح حال، گرفتن نوار قلب، آزمایش خون و تست ورزش (تست استرس) است. آنژیوگرافی تست نهایی برای بررسی تنگی هاست. در آنژیوگرافی، ماده ای رنگی به داخل عروق قلبی تزریق می گردد که با اشعه ایکس شناسایی می گردد. تصویری که آنژیوگرافی فراهم می کند به متخصص قلب و جراح قلب کمک می کند تصمیم بگیرند که آیا بیمار از گشاد کردن قلب با بالون بیش تر سود خواهد برد (آنژیوپلاستی) یا به جراحی ایجاد مسیر جایگزین (بای پس) نیاز دارد.

علایم بیماری های قلبی :

• درد قفسه سینه (به یاد داشته باشید که دردهای قفسه سینه فقط نشانه بیماری قلبی نیستند و ممکن است مثلا در اثر بیماری های گوارشی یا ریوی به وجود آیند)
• تنگی نفس (در بسیاری از بیماری های تنفسی و غیره نیز این حالت بروز می یابد)
• تپش قلب ( در حالت های اضطرابی و برخی از بیماری های دیگر قلبی نیز ممکن است این حالت وجود داشته باشد)
• خیز یا ادم (خیز یا ادم در نتیجه بیماری های واریسی، بیماری کبد، اختلالات کلیوی و... نیز ممکن است بوجود آید)

نکاتی که باید به یاد داشت:

• با شروع علایم هرچه سریع تواند تر به بیمارستان بروید. زمان بسیار مهم است.
• آزمون ورزش به همراه تصویربرداری پزشکی هسته ای می تواند اگر تنگی موجود باشد آن را نشان دهد.
• آزمون آنژیوگرافی محل تنگی را نشان می دهد.
• باریک شدن شریان های کوچک باعث کاهش جریان خون عضله قلب می شود.
• باریک شدن شریان ها اغلب بدون علامت است تا زمانی که تنگی به بیش از 50 درصد برسد.
• لخته خون می تواند تنگی ناگهانی ایجاد کند.
• درمان طبی سریع و به موقع می تواند لخته را از بین ببرد و حمله قلبی را پایان دهد.

توصیه های کلیدی جهت پیشگیری از حمله قلبی :

دانستن این که چه کسی به بیماری قلبی دچار می شود غیرممکن است. ما می دانیم که عده ای از ما با خطر بیش تری در مقایسه با دیگران روبه رو هستیم. متأسفانه، حتی کسانی که در معرض خطر پایین قرار دارند می توانند به حمله قلبی دچار شوند و بنابراین همه باید آماده باشند که اگر علامتی پیدا کردند به سرعت کمک بخواهند. می دانیم که بیماری شریانی به این معنی است که در شریان ها تنگی به وجود آمده است. این شریان ها به قلب، مغز، اندام ها و دیگر اعضا خون رسانی می کنند. هر چیزی که باعث افزایش این تنگی ها شود علایم را سریع تر ایجاد می کند و عوامل خطر عبارتند از:

• چربی (کلسترول بالای خون)
• دیابت که باعث می شود عروق تخریب شوند؛ کنترل بهتر دیابت پیشرفت بیماری عروق را کند می کند.
• چاقی یکی از عوامل اصلی در ایجاد دیابت نوع 2 کنترل وزن باعث کاهش دیابت و بیماری قلبی می شود.
• سیگار و مواد شیمیایی درون سیگار باعث آسیب به دیواره عروق می شود و فرآیند تنگ شدن را سرعت می بخشد.ترک سیگار خطر اضافه را ظرف چند سال کاهش می دهد.
• فشار خون بالا می تواند تنش درون عروق و خود قلب را افزایش دهد.

توجه داشته باشید که: 

• افرادی که سطوح بالاتر کلسترول دارند سریع تر به سمت تنگی عروق پیش می روند. کاهش کلسترول و تری گلیسیرید در این افراد می تواند روند تنگ شدن را کند، کند.
• روند تخریب عروق در دیابتی ها سریع تر از غیردیابتی هاست. کنترل بهتر دیابت پیشرفت بیماری عروق را کند می نماید.
• چاقی یکی از مهم ترین عوامل در ایجاد دیابت نوع 2 است . کنترل وزن می تواند به کاهش دیابت و به دنبال آن کاهش بیماری قلبی منجر گردد.
• مواد شیمیایی دود سیگار ممکن است به دیواره عروق آسیب وارد کند و روند تنگ شدن عروق را سرعت بخشد.
• فشار خون بالا تنش بیش تری بر عروق خونی و خود قلب وارد می کند. این امر می تواند روند تنگ شدن عروق را سرعت بخشد یا به پارگی عروق کوچک منجر شود.

با اصلاح سبک زندگی خود، خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی را کاهش دهید.

شیوه زندگی سالم شامل حداقل 30 دقیقه تمرین های ورزشی منظم روزانه، رژیم غذایی حاوی طیف متنوعی از میوه و سبزی و طیف متنوعی از گوشت ها شامل خوردن منظم ماهی و عدم استعمال دخانیات است.

 برای اصلاح سبک زندگی خود موارد زیر را در برنامه زندگی خود بگنجانید:

• 30 دقیقه ورزش منظم روزانه
• خوردن روزانه طیف متنوعی از سبزی و میوه
• خوردن منظم ماهی
• عدم مصرف الکل
• حفظ وزن طبیعی
• عدم استعمال دخانیات
• کاهش مواد غذایی حاوی چربی و نمک بالا

مصرف زیاد چربی ها در برنامه غذایی روزانه علاوه بر افزایش خطر بروز بیماری های قلبی عروقی، با بروز برخی از بیماری های مزمن دیگر نیز ارتباط دارد. چربی موجود در رژیم غذایی یکی از عوامل موثر در بروز و پیشرفت چاقی و دیابت نوع 2 است. شواهد نشان می دهند که دریافت میزان بالای چربی، خطر ابتلا به سرطان های پستان، روده بزرگ و پروستات را افزایش می دهد. مصرف روغن زیتون خطر سرطان پستان را در زنان کاهش می دهد.

چند توصیه کاربردی جهت کنترل چربی های خون:

• جایگزینی لبنیات کم چرب به جای پرچرب و استفاده از گوشت های کم چرب به جای گوشت های چرچرب (کاهش استفاده از محصولات گوشتی پرچرب )
• استفاده از گوشت های سفید(ماهی و مرغ ) به جای گوشت قرمز، سوسیس، جگر و ...
• استفاده از روغن های مایع به جای روغن های جامد (استفاده از روغن زیتون در رژیم غذایی )
• افزایش استفاده از میوه ها، سبزی ها، حبوبات، دانه ها و غلات در برنامه غذایی روزانه
• افزایش استفاده از نان سبوس دار به جای نان سفید
• کاهش مصرف امعا و احشا مرغ و گوسفند و گاو مانند: دل، جگر،کله پاچه، زبان، مغز و قلوه
• کنترل برچسب مواد غذایی جهت تعیین میزان و نوع چربی
• استفاده از بستنی های میوه ای یا کم چرب به جای بستنی خامه ای
• خودداری از خریدن گوشت چرخ کرده آماده به دلیل داشتن چربی زیاد
• استفاده از آب لیمو و آب غوره همراه با روغن زیتون و ماست به جای مایونز در سالاد
• اجتناب از مصرف کره با غذا
• کاهش مصرف زرده تخم مرغ