خبر فوت چند نفر در اثر ابتلا به بیماری کرونا در ایران چیزی بود که دیر یا زود منتشر می‌شد. با توجه به قدرت انتقال ویروس کرونا، جلوگیری از انتقال این بیماری در بین کشورها تقریباً غیر ممکن به نظر می‌آید. موضوعی که در این مقاله به آن خواهیم پرداخت می‌تواند شما را در دسته‌ی نجات یافتگان از کرونا ویروس قرار دهد. چه بپذیرید و چه نه، کرونا ویروس بیخ گوش شماست.

ویروسها را شاید بتوان یکی از عجیبترین، هوشمندترین و در عین حال ساده ترین انواع "باشندگان" روی زمین نامید. اینکه چرا از اصطلاح باشندگان استفاده کردیم بدین دلیل است که هنوز بین دانشمندان و محققین بر سر این که آیا ویروسها موجودات زنده هستند یا خیر توافقی وجود ندارد. در واقع ویروسها آنقدر ساختار ساده و مختصری دارند که شبیه به هیچ موجود زنده‌ای نیستند. آنها هیچ ساختار سلولی ندارند. ویروسها چیزی شبیه به یک روبات هوشمند در ابعاد نانومتری هستند که برای تکثیر شدن خود نیاز به سلولهای میزبان در دیگر موجودات زنده دارند. تعداد ویروسهایی که روی کره‌ی زمین هستند بیشمار است. حتی در یک فنجان از آب یک رودخانه یا دریا شاید میلیونها (اگر نگوییم میلیاردها) ویروس را می توان یافت. 

ویروسها از یک کد ژنتیکی و لایه ای از پروتئین در اطراف آن ساخته شده‌اند که به وسیله‌ی آن به سلول میزبان خود متصل شده و کد ژنتیکی خود را به درون سلول میزبان تزریق می‌کنند. با ورود کد ژنتیکی ویروس به داخل سلول، سلول آلوده شده به نوعی کارخانه تولید ویروس بدل خواهد شد. منابع موجود در سلول برای کپی سازی از ویروس ( شامل کد ژنتیکی و پروتئین اطراف آن) صرف می‌شوند تا اینکه سلول از کار بیافتد. بسته به اینکه ویروس به سلولهای کدام اندام از بدن حمله کند، علائم بیماری متفاوت خواهد بود. مثلا در بیماری ویروسی ایدز، ویروس HIV به سلولهای ایمنی بدن حمله می‌کند و آنها را از کار می‌اندازد. 

خوشبختانه همه‌ی انواع ویروسها توان بیماری زایی در انسان را ندارند. این به لطف وجود لایه‌های متعدد ایمنی در بدن است. از پوست بعنوان لایه‌ی محافظ بیرونی بدن گرفته تا سلولهای ایمنی خونی و بسیاری سطوح امنیتی دیگر در بدن با نظمی فوقالعاده در هر لحظه بی‌شمار عوامل بیماریزا را از بین برده و اثرشان را خنثی می‌کنند. اما این کافی نیست. چرا که عوامل بیماریزا نیز همراه با میزبانان خود تکامل پیدا کرده و هوشمند می‌شوند. باکتریها و ویروسها نسل به نسل در مسیر تکامل و انتخاب طبیعی راه حلهای جدیدی برای تکثیر و رشد خود می‌یابند. 

در زمانی که پنی‌سیلین برای نخستین بار به کار گرفته شد بیش از 90% از آلودگیهای باکتریایی را از بین می‌برد. اما امروزه بیشتر آنتی بیوتیکهای موجود در بازار توان مقابله با ساده ترین انواع باکتریها را مانند سابق ندارند. و نکته اینجاست که آنتی بیوتیکها در از بین بردن ویروسها ناتوان هستند. به همین خاطر هم هست که حتی یک سرماخوردگی ساده ویروسی هم تا طول مدت درمان آن سپری نشود ادامه پیدا می‌کند و توصیه پزشک استراحت و مصرف نوشیدنی است!

 راجع به کرونا ویروس پیشتر در یک مقاله بطور مفصل صحبت کردیم. اگر آن مقاله را مطالعه نکرده‌اید، همین حالا چند دقیقه‌ای برایش وقت بگذارید. (آنچه باید در مورد کرونا ویروس بدانید) 

داستان قدرت نمایی این ویروس در سال 2020 هم دقیقاً از تکامل یافتگی در اثر انتخاب طبیعی و انتقال بین گونه ها شروع شد. ویروس HIV هم سرگذشتی این چنین داشته است. فرضیه های اساسی در مورد ویروس HIV حاکی از انتقال اولیه‌ی آن از شامپانزه به انسان هستند. در مورد کرونا ویروس با توجه به ذائقه‌ی عجیب و غیرب چینی ها در خوردن انواع موجودات زنده و با بررسیهای تطبیقی ژنوم ویروس کرونا احتمال انتقال از خفاش و برخی دیگر از گونه‌های وحشی مطرح است.

به هر حال منشاء این ویروس هر موجودی که باشد، اکنون کرونا ویروس جدید توان بیماریزایی در انسان را بدست آورده و با حمله به سلولهای دستگاه تنفسی میزبان (قربانی) خود را به تعداد بیشماری تکثیر کرده واز فردی به فرد دیگر انتقال پیدا می‌کند. نتیجه‌ی این میزبانی برای فرد مبتلا می‌تواند از علائم خفیفی نظیر تب و سرفه تا مرگ باشد. 

با توجه به اینکه راه انتقال این ویروس از طریق دستگاه تنفسی است، شانس واگیر کردن آن بسیار زیاد است. بررسیهای اولیه نشان داده که یک فرد مبتلا (حتی در زمانهایی که علامتی ندارد) می تواند تا 14 نفر دیگر را مبتلا کند. بی‌دلیل نیست که بیش از 70 میلیون نفر در کشور چین اکنون در قرنطینه کامل هستند!

ورود کرونا ویروس به ایران دور از انتظار نبود و با انتشار گزارشهای رسمی از مرگ دو نفر در شهر قم بر اثر کرونا ویروس، تب و تاب رسانه‌ای در مورد کرونا ویروس داغتر از قبل شد. البته ما مردم ایران عادت داریم به جوک ساختن و شوخی کردن با پدیده های سخت و حتی کشنده. در این مورد هم کم شوخی و به اصطلاح کلیپ خنده‌داردر فضای مجازی منتشر نشده است. از آن داغتر بازار شایعه پراکنیهاست. با این حال اگرچه باید ترس و نگرانی بیش از حد نداشته باشیم و استرس خود را مدیریت کنیم، اما باید این موضوع را کاملاً جدی بگیریم.

متاسفانه در اثر فشارهای تحریم و مسایل اقتصادی حاکم بر کشور نمی‌توانیم شاهد ساخت بیمارستان 1000 تختخوابی در 9 روز برای بیماران مبتلا به کرونا باشیم. ظرفیتهای درمانی موجود در کشور هم توان خود را در مقابله با یک اپیدمی با ابعاد ملی نیازموده‌اند! اگر گستردگی این بیماری آنطور که متخصصین اپیدمیولوژی پیش‌بینی کرده اند رخ بدهد و بیش از نیمی از جمعیت را درگیر کند، شوخی و شایعه از یاد همه‌مان خواهد رفت. 

تنها راه حلی که در دسترس داریم پیشگیری است و مهمترین کاری که برای پیشگیری باید انجام بدهید یادگیریست!

شاید بی‌توجهی به یک نکته کوچک مانند دست کشیدن بر نرده‌های کنار پله برقی مترو و بعد لمس کردن بینیتان، کرونا ویروس را به عنوان میهمانی ناخوانده و چموش به بدنتان وارد کند. این ویروس تا 9 روز بر روی سطوح مختلف زنده می ماند!

توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی برای پیشگیری از ابتلا به ویروس جدید کرونا:

• بطور مکرر دستهای خود را با آب و صابون و یا ضدعفونی کننده‌های دارای الکل بشویید. 

• صفحه تلفن همراه و موس و صفحه کلید کامپیوتر خود را نیز در طول روز با الکل ضد عفونی کنید.

• در صورت سرفه و عطسه حتماً جلوی دهان و بینی خود را با دستمال بپوشانید و دستمال را بعد از آن به سطل زباله درب دار بیاندازید.

• از نزدیک شدن به افرادی که سرفه می‌کنند و یا تب دارند اجتناب کنید.

• اگر تب، سرفه، مشکلات تنفسی دارید سریعتر به پزشک مراجعه کنید و سابقه‌ای از سفرهای اخیر خود را نیز به او بگویید. ( بویژه اگر سفری به شرق آسیا داشته اید)

• از تماس با حیوانات حتی‌الامکان اجتناب کنید. بویژه در خصوص حیوانات غیر خانگی از هر گونه لمس کردن و نزدیک شدن پرهیز کنید.

•  اگر سفری را به کشور چین و یا سایر کشورهای شرق آسیا در برنامه دارید، در مورد زمان آن بازنگری کنید و تا جایی که امکان دارد آن را به تعویق بیاندازد.