خبرها حاکی از شیوع یک اپیدمی مخوف توسط ویروس جدیدی از خانواده کرونا ویروس است که از چین شروع شده. اما داستان این همه گیری چیست و چقدر باید نگران این ویروس باشید؟! آمارها از تلفات ناشی از این ویروس اعداد ضد و نقیضی را نشان می‌دهد که بیشترین آنها مربوط به کشور چین است. تا لحظه‌ی نگارش این مقاله تعداد کشته شده ها در کشور چین از 17 نفر عبور کرده است.

با یافتن موارد ابتلا به این ویروس جدید در چندین کشور مختلف در سرتاسر دنیا، نگرانیهای بین المللی در مورد آن زیاد شده است. اما این ویروس چیست؟ راههای انتقال آن چه هستند و چطور می‌توانیم از بیمار شدن خود پیشگیری کنیم؟ با ما همراه باشید تا پاسخ به این سوالات را در یابید.

این ویروس جدید چیست؟

آنچه که در نتیجه‌ی آزمایش بر روی نمونه‌های خونی افراد مبتلا و مشکوک به ابتلا به این ویروس در آزمایشگاههای کشور چین و همچنین سازمان بهداشت جهانی نشان داده شده است حاکی از آن است که این ویروس از خانواده "کرونا ویروس" است. تاکنون 6 نمونه مختلف از این ویروس کشف شده بود، اما ویروس جدید نوع هفتم از این خانواده است که انسان را آلوده و بیمار می‌کند. 

این نوع ویروس از خانواده‌ی ویروسهایی است که سرماخوردگی معمولی را ایجاد می‌کنند؛ البته در این خانواده ویروس عامل ایجاد بیماری سارس هم وجود دارد که کشنده و خطرناک است. باید بدانید بیماری سارس در سال 2002 در کشور چین بیش از 8000 نفر را مبتلا کرد و نزدیک به 800 نفر را به کام مرگ کشاند. 

ویروسها توانایی زیادی برای تغییر دادن کدهای ژنتیکی خود دارند. پیشتر در این مورد در مقاله‌ای که در خصوص آنفولانزا منتشر کردیم صحبت کردیم. توانایی تغییر دستور ژنتیکی ویروسها آنها را قادر می‌کند که راههای جدیدی برای ورود به بدن میزبانان خود بیابند و حتی اینکه بیماریهای جدیدی ایجاد کنند. این سرعت عمل ویروسها در طول تاریخ جان انسانهای بیشماری را گرفته است. 

ویروس جدید کرونا از کجا آمده؟

بررسیها نشان داده که بیشترین موارد ابتلا در شهر ووهان چین که 11 میلیون نفر جمعیت دارد گزارش شده است. به گزارش مرکز اروپایی پیشگیری و کنترل بیماریها (ECDC) بعد از بازدید از بازار عمده فروشیهای غذاهای دریایی در ووهان چین، اکثر موارد بیماری نوعی سینه پهلو گزارش داده شده بود. بسیاری از تشخیص موارد گزارش شده افرادی بودند که از محصولات یکی از فروشگاههای غذاهای دریایی در این بازار خرید کرده بودند.

پس به نظر می‌رسد که نقطه‌ی شروع این بیماری با ورود این ویروس از حیوان به انسان بوده باشد. این نخستین باری نیست که ویروسی از خانواده کرونا ویروس با منشاء حیوانی منجر به همه‌گیری در جوامع انسانی می‌شود. ویروس سارس هم که پیشتر به آن اشاره شد نخستین بار از خفاشها شروع شد و بعد به گربه‌های ولگرد انتقال یافت و بعد هم در انسان مشاهده شد.

انتشار و سرایت بین انسانی این ویروس به گسترش آن دامن زده است. چین که یک کشور با تراکم جمعیتی بالاست و از طرفی به واسطه‌ی ویژگیهای اقتصادی خود با جهان در تعامل بسیار زیادی است برای شروع یک بیماری همه‌گیر خطرناک موقعیت قابل توجهی داشته است. 

ویروس جدید کرونا چطور انتقال پیدا می‌کند؟

این که در طول یک هفته تعداد مبتلایان به این ویروس از 40 به عددی بیش از 440 رسیده است حاکی از توان بالای این ویروس جدید برای گرفتن قربانیان جدید است. البته این را هم باید در نظر گرفت که افزایش این شمار می‌تواند بدلیل افزایش میزان معاینات و توجه نظامهای سلامت باشد. به هر روی متخصصین اپیدمیولوژی بر این باورند که تعداد مبتلایان به احتمال بسیار زیادی بیش از موارد گزارش شده هستند. 

سازمان بهداشت جهانی در بیانیه‌ای می‌گوید که کرونا ویروسها مربوط به حیوانات وحشی هستند. متاسفانه این ویروسها از حیوانات وحشی به انسانها نیز منتقل می‌شوند. مانند ویروس سارس که از گربه ها به انسان انتقال یافت و در 20 کشور جهان قربانی گرفت. نوعی دیگر از ویروسهای این خانواده در خاورمیانه عامل ایجاد سندرم تنفسی خاورمیانه شد که از شترها به انسان انتقال می‌یافت. این سندرم که در سال 2017 از عربستان شروع شد، در طول مدت زمان کوتاهی در 26 کشور دنیا بیش از 500 کشته بر جای گذاشت. نکته این بود که از هر سه نفر مبتلا به این بیماری یک نفر جان خود را از دست داد. 

با توجه به اینکه برای برگزاری مراسم سال نوی چینی که با جشنهای با شکوهی همراه است، بزودی میلیونها نفر از سراسر دنیا به این کشور سفر می‌کنند، نگرانی از تبدیل شدن این بیماری به یک همه‌گیری جهانی و ایجاد تلفات بی‌سابقه ناشی از آن بیش از پیش احساس می‌شود.

مقامهای مسئول در حوزه سلامت چین تایید کرده اند که انقال انسان به انسان این ویروس ممکن است. هنوز هیچ نشانه‌ی تایید کننده‌ای مبنی بر این که این ویروس به طریق تنفسی هم انتقال پیدا می‌کند یافت نشده. پرسش اساسی که هنوز باقی مانده است این است که این ویروس تا چه حد توان بیماری‌زایی (به مفهوم موفقیت در ایجاد علائم در صورت تماس فرد با آن) را داراست و اگر وارد بدن شود تا چه حد توان تغییر دادن کدهای ژنتیکی خود را دارد؟

علائم ابتلا به ویروس جدید کرونا چیست؟

علامتهای معمول در ابتلا به این بیماری شباهتهای زیادی به سرماخوردگی و آنفولانزا دارد. نشانه‌هایی نظیر مشکلات تنفسی، تب، سرفه، تنگی نفس از جمله علائم شایع هستند. در موارد شدیدتر این ویروس می‌تواند باعث ذات‌الریه، سندرم حاد تنفسی و نارسایی کلیوی شود.

برای پیشگیری از ابتلا به ویروس جدید کرونا چه باید کرد؟

سازمان بهداشت جهانی صفحه‌ای ویژه به گزارشها و توصیه‌های مربوط به ویروس جدید که با نام اختصاری 2019-nConV شناخته می‌شود اختصاص داده است. محتوای این صفحه و اطلاعات درون آن به زبان انگلیسی و برخی دیگر از زبانها انتشار می‌یابد و متاسفانه زبان فارسی را در بر نمی‌گیرد. با این حال اگر مهارت زبان انگلیسی شما خوب است خواهید توانست معتبرترین و بروزترین اطلاعات در این زمینه را از اینجا دریافت کنید. 

در بیانیه‌ای که پس از نشست اضطراری شورای این سازمان منتشر شد توصیه هایی به مردم چین و سایر ملل دنیا به چشم می‌خورد. از جمله بازتاکید بر نگرانیهای مربوط به برگزاری جشن سال نو با حضور گردشگران خارجی پر شمار و لزوم قدرت بخشیدن به برنامه‌های بیماریابی سریع و اقدامات قرنطینه‌ای. بعلاوه غربالگریهای مدون در فرودگاهها، ایستگاههای مترو و قطار و حتی ایستگاههای اتوبوس در چین در دستور کار قرار گرفته است. 

سازمان بهداشت جهانی به نظامهای ارایه خدمات سلامت در سرتاسر دنیا اعلام کرده است که آمادگی خود را برای برنامه‌ها و اقدامات کشف زودهنگام موارد مشکوک، قرنطینه افراد مبتلا، بررسی زنجیره ارتباطات بیماران برای یافتن سرمنشاء و جلوگیری از گسترش بیماری را صورت دهند. 

توصیه‌های سازمان بهداشت جهانی برای پیشگیری از ابتلا به ویروس جدید کرونا:

• بطور مکرر دستهای خود را با آب و صابون و یا ضدعفونی کننده‌های دارای الکل بشویید.
• در صورت سرفه و عطسه حتماً جلوی دهان و بینی خود را با دستمال بپوشانید و دستمال را بعد از آن به سطل زباله درب دار بیاندازید.
• از نزدیک شدن به افرادی که سرفه می‌کنند و یا تب دارند اجتناب کنید.
• اگر تب، سرفه، مشکلات تنفسی دارید سریعتر به پزشک مراجعه کنید و سابقه‌ای از سفرهای اخیر خود را نیز به او بگویید. ( بویژه اگر سفری به شرق آسیا داشته اید)
• از تماس با حیوانات حتی‌الامکان اجتناب کنید. بویژه در خصوص حیوانات غیر خانگی از هر گونه لمس کردن و نزدیک شدن پرهیز کنید.
•  اگر سفری را به کشور چین و یا سایر کشورهای شرق آسیا در برنامه دارید، در مورد زمان آن بازنگری کنید و تا جایی که امکان دارد آن را به تعویق بیاندازد.

آیا ویروس جدید کرونا درمان دارد؟

تاکنون واکسنی برای این ویروس تولید نشده و برای درمان آن نیز دارویی موثر یافت نشده است. در حال حاضر بهترین راه برای مقابله با این بیماری پیشگیری و جلوگیری از سرایت آن است. این کار با تشخیص زودهنگام بیماران و انجام قرنطینه‌ها صورت می‌گیرد. احتمالاً محدودیتهای مسافرتی و قرنطیه‌های شهری برای جلوگیری از انتشار این بیماری در آینده‌ی نزدیک رخ دهد.