تئوری چهار شعله و راهکارهایی برای ایجاد تعادل در زندگی
-
نویسنده: دکتر مهنوش رئیسی
- نظرات: 5
- بازدید ها: 2376
- تاریخ : 1398/05/13
شاید در دنیای امروز یکی از مهمترین دغدغه های ما انسانها این باشد که در زندگی به اندازه کافی زمان نداریم که بتوانیم به همه ی جنبه های زندگی مان رسیدگی کنیم. شاید برای شما و یا اطرافیانتان پیش آمده باشد که خیلی وقت ها به دلیل رسیدگی به بخشی از زندگی از دیگر بخش ها بازمانده اید. به شخصه افراد موفق زیادی را دیده ام که در یکی از جنبه های زندگیشان پیشرفت چشمگیری داشته اند، اما به گفته ی خودشان برای دستیابی به این موفقیت ها بهای زیادی پرداخته اند و از خیلی چیزها در زندگیشان گذشته اند. مثلاً اگر برای فردی در زندگی تحصیلات در اولویت قرار گیرد و تا مدارج خیلی بالا پیش برود، قطعاً جنبه هایی از زندگی اش مانند تفریحات، رسیدگی به خانواده و حتی کار را در مقطعی ممکن است تا حدودی نادیده گرفته باشد. اگر هر کدام از ما هم با دقت زندگیمان را وارسی کنیم، می بینیم که در برهه ای از زمان برای بخشی از زندگیمان اهمیت بیشتری قائل بوده ایم و آن را در اولویت قرار داده ایم.
این وضعیت در زندگی را تئوری چهار شعله به خوبی توضیح می دهد. بر اساس این تئوری زندگی هر کدام از ما مانند یک اجاق گاز 4 شعله است و هر شعله نماد یک جنبه مهم از زندگیست. عموماً زندگی ما دارای 4 جنبه مهم است که شامل خانواده، دوستان، سلامتی و شغل می شود که اگر بخواهیم در یک جنبه بسیار موفق و شاخص شویم و آن شعله را با قدرت فراوان روشن نگه داریم، قطعاً یک و یا دیگر شعله های زندگیمان چندان پر فروغ نخواهند بود. در واقع زندگی مانند یک معامله است باید یکی را بدهید تا به دیگری دست یابید. مثلاً اگر می خواهید در حیطه ی کاریتان پیشرفت کنید و منحصر به فرد باشید احتمالاً نمی توانید برای فرزندانتان سنگ تمام بگذارید و در نظر آنها پدر و مادر ایده آلی باشید و بر عکس این قضیه نیز صادق است.
به طور کلی در زندگی باید دست به انتخاب بزنید، می توانید بر روی یکی از جنبه های زندگیتان تمرکز کنید و به تعالی برسید و در این صورت رسیدگی به دیگر جنبه ها را در حد بهینه به فراموشی بسپارید و یا اینکه می توانید زندگی متوازن تری را در پیش بگیرید و همه ی جنبه ها را تا حدی زنده نگه دارید اما در این صورت در هیچ کدام از جنبه ها به حد نهایت نخواهید رسید و شاید باید برای همیشه رسیدن به حد ایده آل در یکی از جنبه های زندگیتان را از ذهنتان بیرون کنید.
به دلیل اینکه همیشه ما آدمها به دنبال یافتن راهی برای برقراری تعادل بین جنبه های مختلف زندگی مان هستیم، در ادامه می خواهیم روشهایی را معرفی کنیم که شاید به شما در برقراری تعادل بیشتر و جلوگیری از رسیدن آسیب به بخش هایی از زندگی که ممکن است در برهه هایی از زمان کمتر مورد توجه قرار گیرند، کمک نماید.
1) برون سپاری شعله های اجاق زندگی
اولین راه حل، برون سپاری شعله هایی است که در مقطعی از زمان ممکن است نتوانید آنها را گرم نگه دارید. البته ما به طور معمول بسیاری از کارهای روزمره مان را برون سپاری می کنیم و از این طریق برای خود زمان بیشتری آزاد می کنیم تا به دیگر فعالیت هایمان بپردازیم. مثلاً زمانی که از فست فودها و غذاهای آماده استفاده می کنیم، زمانی را که باید به آشپزی کردن اختصاص دهیم را آزاد کرده و احتمالاً به کارهایی مشغول می شویم که نیازمند صرف زمان بیشتری هستند. از همین روش می توان برای گرم نگه داشتن برخی شعله های زندگی که شاید زمان لازم برای انجام فعالیت های مربوط به آن را به دلیل پرداختن بیشتر به جنبه ای خاص در زندگی نداریم، استفاده کرد. مثلاً پدر و مادری که به دلیل پرداختن به شعله کار در زندگی، پرستاری را برای نگهداری فرزند خود استخدام می کنند، در واقع شعله ی خانواده را با روش برون سپاری گرم نگه می دارند، اما شاید علی رغم شیوع این مسئله، ترجیح هر پدر و مادری این باشد که خود با فرزندشان زمان بگذرانند. بنابراین علی رغم گرم ماندن شعله خانواده در این وضعیت، حذف خودتان و دور بودن از پروسه در حال انجام به روش برون سپاری از مهمترین محدودیت این روش جایگزین است.
2) پذیرفتن محدودیتها
اکثر ما آدمها مدام در حال گله و شکایت از موقعیتمان هستیم و همیشه آرزو می کنیم ای کاش زمان بیشتری داشتیم تا فعالیت هایی را که دوست داشتیم، انجام می دادیم. مثلاً ورزش نمی کنیم و مدام بیان می کنیم که ای کاش زمان بیشتری داشتم تا ورزش کردن را آغاز می کردم. یادگیری زبان خارجی را شروع نمی کنیم و همیشه ورد زبانمان است که اگر زمان داشتم حتماً در یک کلاس زبان ثبت نام می کردم و خیلی ای کاش های دیگر که در زندگی همه ما کم نیستند.
در راه حل پذیرفتن محدودیت ها برای گرم نگه داشتن شعله های زندگی باید تمرکز ذهنتان را به جای نداشتن زمان به سمت استفاده حداکثری از زمان هرچقدر کوتاهی که در طی روز دارید ببرید. باور کنید هیچگاه زمان ویژه ای برای اینکه ما به کارهای عقب مانده و یا تحقق آرزوهای دیرینه مان بپردازیم، باز نمی شود. پس سعی کنید از کوتاهترین زمان ها در روزهایتان استفاده کنید و آنگاه می بینید که بالاخره موفق شده اید فعالیتی را که همیشه از نداشتن زمان برای انجام آن گله مند بودید، به انجام برسانید و به این ترتیب یکی یکی اهدافتان تحقق می یابند و شاید هیچگاه شعله ای از زندگیتان به طور کلی خاموش نگردد.
3) تقسیم کردن زندگی به فصول مختلف
یکی دیگر از راه حل ها برای ایجاد تعادل در زندگی، تقسیم بندی زندگی به فصول مختلف است. مزیت مهم این روش آن است که شما هیچ کدام از شعله های زندگیتان را برای همیشه خاموش نخواهید کرد، اما همه آنها هم به طور همزمان گرم نخواهند بود. بنابراین نحوه عمل بر اساس این روش بدین صورت خواهد بود که در هر مقطعی از زندگی تمام و کمال تمرکزتان را بر روی یکی دو مورد از شعله ها می گذارید، مثلاً در دهه دوم زندگی شاید شعله سلامتی و دوستان گرم باشد، چراکه زمان کافی برای گذراندن اوقات با دوستان و پرداختن به فعالیت های ورزشی و باشگاه رفتن فراهم باشد. در دهه سوم زندگی همچنان شعله سلامتی روشن و شعله کار با نهایت قدرت فروزان است. در دهه چهارم زندگی و پس از تشکیل خانواده شعله خانواده گرم تر و شعله دوستان و سلامتی کم فروغ می شود و حرارت کمتری دارند. پس از گذشت یک دهه دیگر نیز ممکن است تمرکز بر برخی شعله ها بیشتر و بر برخی کمتر باشد. در کل با این روش می توانید تمام رویاهایتان را در زندگی دنبال کنید اما نه به طور همزمان و شاید دیرتر!
در مجموع آنچه گفته شد حقیقتی است که همه ما به گونه ای با آن در زندگی روبرو هستیم. شاید این برایمان خوشایند نباشد و خیلی از اوقات ذهنمان را درگیر نماید که مثلاً چرا فلان شخص به موفقیت شغلی رسیده و من نرسیدم و یا چرا من نتوانستم تحصیلاتم را تا مقاطع بالاتری ادامه دهم و دوستم توانست و خیلی چرا های دیگر. در واقع این تئوری به خوبی توضیح دهنده زندگی ما آدمها از جنبه های مختلف است . بیان می دارد اگر فلان شخص چیزهایی دارد که شما ندارید، دقت کنید و ببینید چه شعله هایی از زندگی شما روشن بوده که او آنها را خاموش نموده است و یادتان باشد که برای دستیابی به رویاهایتان هیچ وقت دیر نیست و فقط ممکن است فصل دستیابی به آنها برای شما با دیگری متفاوت باشد. پس برخیزید؛ دست به انتخاب بزنید و بدانید که هر انتخاب هزینه ای دارد.
منبع: Jamesclear