زخم معده یا اولسِر پِپتیک یکی از شایع‌ ترین بیماری‌های دستگاه گوارش است که یکی از بیشترین دلایل مراجعه به پزشک را به خود اختصاص داده است. همانطور که حتما می‌دانید درون معده‌ی ما اسیدی قدرتمند وجود دارد که وظیفه‌ی  هضم غذا را بر عهده دارد. این اسید آنقدر قدرتمند است که هر غذایی را در خود حل می‌کند. حال چگونه دیواره‌ی خود معده در برابر این اسید قدرتمند مصون می‌ماند؟

دیواره معده به منظور جلوگیری از آسیب ناشی از ترشح اسید، یک لایه مخاطی ترشح می‌کند که از خود در برابر اسید حفاظت می‌کند. گاهی اوقات به دلیل رشد بیش از حد باکتری‌های بیماری زا نظیر هلیکوباکتر پیلوری این لایه محافظتی نازک شده و اسید به دیواره آسیب وارد می‌کند که نتیجه‌ی آن ایجاد زخم و در موارد شدید تر سوراخ در دیواره‌ی معده است.

از جمله علائم زخم معده می‌توان به احساس سوزش سر دل، احساس نفخ و سنگینی بعد از خوردن غذا، دل درد، دل پیچه، بازشگت (رفلاکس) غذا اشاره کرد. چنانچه این بیماری کنترل و درمان نشود، روز به روز زخم عمیق تر می‌شود و ابعاد آن بیشتر خواهد شد تا جایی که در نهایت این احتمال وجود دارد که باعث بروز سرطان معده شود. مطالعات نشان داده‌اند آن دسته از افرادی که عفونت هلیکوباکتر پیلوری دارند ودر آنها این عفونت باعث ایجاد زخم شده است، درصورت عدم کنترل این بیماری شانس ابتلا به سرطان بالاتری نسبت به سایر افراد دارند. برای درمان این بیماری معمولاً از آنتی بیوتیک جهت ریشه کن کردن عفونت و همچنین داروهایی که بتواند ترشح اسید را کاهش دهد استفاده می‌کنند تا مقدار زخم بیشتر نشود و به مرور زخم ترمی‌گردد. در صورتیکه علائم ابتلا به زخم معده را دارید، پزشک شما در این خصوص بهترین راهنمایی را ارایه خواهد کرد.

 درمان زخم معده با بلوط

یکی از مواردی که می‌تواند از شدت علائم این بیماری بکاهد، استفاده از موادی است که توانایی کاهش التهاب را دارند. برخی ترکیبات در مواد غذایی طبیعی وجود دارند که خاصیت ضد التهابی دارند. مواد غذایی همچون دارچین، زردچوبه، روغن زیتون، انواع میوه‌ها و سبزیجات و ... می‌توانند تا حدود زیادی التهاب بوجود آمده در بدن را کاهش دهند. در بین منابع غذایی و گیاهی مختلف یکی از مواردی که اخیراً مورد توجه محققین قرار گرفته است، میوه بلوط است. چرا که برخی مطالعات نشان داده اند عصاره این میوه می تواند در کاهش التهاب و همچنین افزایش ضخامت لایه مخاطی معده مفید باشد!

در مطالعه ای که در کشور خودمان بر بیماران مبتلا به زخم معده انجام شد، به گروهی از بیماران عصاره‌ی بلوط و به تعدادی دیگر داروهای رایج درمان این بیماری را دادند. پس از گذشت طول درمان مشخص گردید که عصاره بلوط قدرت درمانی تقریبا معادل با داروهای درمانی دارد و علاوه بر کاهش التهاب، توانسته ضخامت لایه مخاطی را نیز افزایش دهد. این خاصیت عصاره‌ی بلوط به دلیل وجود موادی بنام "تانن" و ترکیبات "پلی فنلی" (مهار کننده ی ترشح اسید) موجود در آن است. البته این مواد در اکثر گیاهان یافت می‌شوند، اما میزان آن در میوه‌ی بلوط بیشتر و خالص‌تر است. از جمله سایر مواد غذایی حاوی ترکیبات پلی فنلی می‌توان به عصاره‌ی زنجبیل و قره قاط اشاره نمود.

سایر درمان های گیاهی زخم معده

علاوه بر بلوط همانطور که پیشتر اشاره شد، مواد گیاهی دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند در ریشه کن کردن عفونت و همچنین کاهش التهاب موثر باشند.  دمنوش مخلوط برخی از گیاهان دارویی نظیر اسفرزه، زیره سیاه و آویشن می‌تواند با ایجاد یک لایه محافظ در معده، از آسیب بیشتر اسید به آن جلوگیری کند. اخیراً ثابت شده است که مصرف مداوم دمنوش زردچوبه به دلیل داشتن مواد گیاهی خاص نظیر "کورکومین" می‌تواند باعث جلوگیری از بروز سرطان ناشی از عفونت با هلیکوباکتر پیلوری شود. چایی سبز، جوانه‌ی بروکلی، روغن کشمش سیاه، کلم تخمیر شده و همچنین مواد غذایی پروبیوتیک می‌توانند به ریشه کن سازی عفونت کمک کنند. بطور کلی اگر دچار زخم معده هستید بایستی سعی کنید که از مواد غذایی اسیدی و یا افزایش دهنده ترشح اسید در معده کمتر مصرف کنید. موادی مانند شراب، آبجو، فلفل سیاه، فلفل قرمز، کافئین، انواع چاشنی‌ها و طعم دهنده ها، نوشابه و ... همگی خاصیت اسیدی یا افزایش ترشح اسید معده دارند.

استفاده از گیاهان دارویی امروزه در حال گسترش است، اما تا زمانی اثرات آنها به اثبات برسد و به عنوان یک راهکار درمانی مورد استفاده قرار گیرد، مسیر طولانی را باید طی کرد. استفاده از بلوط برای درمان زخم معده نیز هنوز در مراحل تحقیق و بررسی اولیه است و تا کنون به عنوان یک راه درمان قطعی به اثبات نرسیده است. به همین دلیل توصیه ما به شما این است که اگر مایل به استفاده از آن هستید، این میوه را در کنار درمان دارویی اصلی که پزشک تجویز کرده است بکار ببرید نه به عنوان درمان اصلی و قطعی.