سلآموز بیاموز تا سالم باشی

دانشمندان برای نخستین بار در تاریخ علم توانستند با بهره‌گیری از پرینتر سه بعدی زیستی یک قلب زنده را پرینت کنند. برای بسیاری از افراد شنیدن این خبر شاید بیشتر شبیه به موضوعات فیلمهای علمی تخیلی به نظر بیاید اما پروفسور تال دویر و همکارانش توانسته اند به رویای خود برای پرینت قلبی با تمام اجزا و جزییات آن لباس حقیقت بپوشانند. پرینترهای سه بعدی یکی از تکنولوژیهای مرزشکن در دنیای امروز هستند که کاربردهای بسیاری در علوم مختلف دارند و به خاطر توانایی‌ که در تولید اجسام سه بعدی دارند این روزها فاصله‌ی بین رویا پردازیهای ذهن بشر و ساخته‌های ملموس را به شدت کاهش داده‌اند.

در میان انواع پرینترهای سه بعدی، Bio-3D Printer ها یا پرینترهای سه بعدی زیستی شاید از همه شگفت انگیزتر باشند. این پرینترها که جوهر خود را از سلولهای زنده می‌گیرند می‌توانند بافتهای بدن موجودات زنده را درست با همان شکل و شمایل بازتولید کنند. به لطف این تکنولوژی شگفت انگیز در آینده شاهد تغییرات بزرگی در شکل و نوع درمان بیماریها خواهیم بود.

بعنوان مثال در آینده دانشمندان قادر خواهند بود برای کسی که منتظر دریافت یک کلیه برای پیوند است، با تکثیر و کشت سلولهای بنیادی و سپس تبدیل آنها به سلولهای بافت کلیه و قرار دادن سلولها در پرینتری سه بعدی با قبلیت چاپ بافت زنده، یک کلیه درست مانند کلیه سالم خود فرد را بسازند. شبیه به همین سناریو برای بافتهای دیگر بدن نیز ممکن خواهد شد. اما در پروژه حاضر که در نوع خود نخستین محسوب می‌شود، دانشمندان توانستند قلبی را به اندازه قلب یک خرگوش با تمام عضلات، بطن، دهلیز و عروق آن پرینت کنند. این قلب توانایی انقباض دارد اما از پمپاژ خون عاجز است. تا پیش از این دانشمندان تنها توانسته بودند بافتهای ساده‌تری را پرینت کنند و این نخستین بار است که یک اندام با عروق آن پرینت شده است.

بیماریهای قلبی عروقی علت نخست مرگ و میرها در جهان هستند و برای بسیاری از افراد که در مراحل پیشرفته از این بیماریها قرار دارند پیوند عضو تنها راه نجات محسوب می‌شود. تصور کنید که با توسعه تکنولوژی پرینت سه بعدی اندامی نظیر قلب، چه بسیار انسانهایی از مرگ حتمی نجات خواهند یافت. نکته بسیار مهمی که پیوند عضو با تکنیک پرینت سه بعدی را از شیوه‌های سنتی متمایز می‌سازد اینجاست که سلولهای قلب پرینت شده تماماً از بدن خود بیمار هستند و این کار شانس پس زده شدن پیوند را بسیار کاهش خواهد داد. البته هنوز راه درازی تا به نقطه‌ی کاربردپذیری رساندن این تکنولوژی باقیست. دانشمندان در گامهای بعدی باید قلبی را پرینت کنند که رفتار و توانایی‌هایی مشابه قلب طبیعی را از خود نشان دهد. اگر این گام را نیز با موفقیت پشت سر بگذارند، سپس با پیوند قلب به نمونه‌های حیوانی، خود را برای انجام نخستین پیوند قلب پرینت شده به انسان آماده خواهند کرد. پیش‌بینی می‌شود که تا حدود 10 سال آینده اندامهای پرینت شده با سلولهای خود بیماران بعنوان یک شیوه‌ی درمانی در بیمارستانها در دسترس قرار گیرند.

حال یک سوال باقی می‌ماند و آن اینست که آیا چنین قلبی هم خواهد توانست عاشق شود؟ شما چه فکر می‌کنید؟