سلآموز بیاموز تا سالم باشی

ﻛﺒﺪ ﻳﻜﻲ از اﻋﻀﺎء ﻣﻬﻢ ﺑﺪن اﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻢ زدایی داروﻫﺎ، دﻓﻊ ﻣﺤﺼﻮﻻت زاﻳﺪ ﻧﺎﺷﻲ از ﺗﺨﺮﻳﺐ و ﻧﻮﺳﺎزي ﮔﻠﺒﻮل ﻫﺎي ﻗﺮﻣﺰ ﺧﻮن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺻﻔﺮا، ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻋﻮاﻣﻞ اﻧﻌﻘﺎدي، ذﺧﻴﺮه ﻗﻨﺪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﻠﻴﻜﻮژن و ﻧﻴﺰ ﺗﻨ ﻈﻴﻢ ﺳﻮﺧﺖ و ﺳﺎز ﻗﻨﺪ و ﭼﺮﺑﻲ از ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﻫﺎي آن در ﺑﺪن میﺑﺎﺷﺪ. اﻟﺒﺘﻪ ﻧﻘﺶ ﻛﺒﺪ در ﺟﺬب ﭼﺮﺑﻲ و دﻓﺎع در ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻣﻴﻜﺮوب ﻫﺎ و ﺳﻤﻮم ﺟﺬب ﺷﺪه از راه ﻣﻮاد ﻏﺬاﻳﻲ را ﻧﻴﺰ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺎدﻳﺪه ﮔﺮﻓﺖ.

منظور از کبد چرب، رسوب چربی (عمدتاً از چربی‌های خنثی مثل تری گلیسیرید) در آن است که در این حالت 5 تا 10 درصد وزن کبد را چربی تشکیل می دهد. این بیماری در صورت عدم درمان می تواند در نهایت به سرطان سلول های کبدی و مرگ منجر گردد. کبد چرب معمولا به دنبال اختلالات متابولیک مانند چاقی، مقاومت به انسولین، پرفشاری خون و اختلال در سوخت و ساز چربی ظاهر می شود و می تواند خطر مرگ ناشی از بیماری های قلبی عروقی را افزایش دهد.

علایم و علل بیماری کبد چرب چیست؟

در اکثر موارد، بیماری بدون علامت است و معمولاً با مشاهده بالا بودن آنزیم های کبدی در آزمایش خون که به منظور بررسی های دوره ای سلامت انجام می شود و یا در سونوگرافی شکم که به علل دیگر انجام می شود به صورت اتفاقی کشف می گردد. البته بعضی بیماران به ندرت از درد مبهم قسمت بالا و راست شکم و یا احساس خستگی زودرس شکایت دارند.

ﻋﻠﻞ بیماری را میﺗﻮان ﺑﻪ دو ﮔﺮوه ﻛﻠﻲ ﺗﻘﺴﻴﻢ کرد. ﮔﺮوه اول داروﻫﺎ و ﺳﻤﻮم و ﮔﺮوه دوم اﺧﺘﻼﻻت ﺳﻮﺧﺖ و ﺳﺎز ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ. به طور کلی علل ایجاد کننده این بیماری عبارتند از:

• اختلالات متابولیک: ( ﭼﺎﻗﻲ، اﻓﺰاﻳﺶ ﭼﺮﺑﻲ ﺧﻮن، ﮔﺮﺳﻨﮕﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ)
• فلزات: (ﻓﺴﻔﺮ ، ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت اوراﻧﻴﻮم، ﺗﺮﻛﻴﺒﺎت ﺗﺎﻟﻴﻮم، ﻛﺮوﻣﺎت، آﻧﺘﻴﻤﻮان )
• عمل های جراحی: (برداﺷﺘﻦ ﻗﺴﻤﺖ وﺳﻴﻌﻲ از روده ﺑﺎرﻳﻚ ﻣﻴﺎن بر زدن معده یا ژژوﻧﻮم)
• داروها: (ﻣﺘﻮﺗﺮوﻛﺴﺎت، ال آﺳﭙﺎرژﻳﻨﺎز، ﺑﻠﺌﻮﻣﺎﻳﺴﻴﻦ، ﺗﺘﺮاﺳﻴﻜﻠﻴﻦ، آﻣﻴﻮ دارون، اﺳﺘﺮوژن، داروﻫﺎي ﺿﺪ وﻳﺮوس اﻳﺪز، ﻫﻴﺪرازﻳﻦ، ﺗﺎﻣﻮﻛﺴﻴﻔﻦ)
• بیماری های مادر زادی کبد: (ﮔﺎﻻﻛﺘﻮزﻣﻲ، ﺑﻴﻤﺎريﻫﺎي ذﺧﻴﺮه گلیکوژن، ﻫﻮﻣﻮﺳﻴﺴﺘﻴﻦ اوري، ﺗﻴﺮوزﻳﻨﻤﻲ،  ﺑﻴﻤﺎري وﻳﻠﺴﻮن)
• موارد متفرقه: (ﺳﻨﺪروم رﺷﺪ ﺑﻴﺶ از ﺣﺪ ﺑﺎﻛﺘﺮي روده ﻫﺎي روده، ﻛﻢ ﺧﻮﻧﻲ ﺷﺪﻳﺪ، ﺗﻐﺬﻳﻪ ورﻳﺪي ﻛﺎﻣﻞ، ﺑﻴﻤﺎري اﻟﺘﻬﺎﺑﻲ روده، ﻟﻴﭙﻮدﻳﺴﺘﺮوﻓﻲ)

با چه روش هایی می توان از بروز کبد چرب پیشگیری کرد؟

کنترل رژیم غذایی:

کاهش مصرف شکر و چربی و به طور کلی کاهش وزن موجب کاهش آنزیم های کبدی میگردد. که بیماران در این زمینه با استفاده از رژیم غذایی مناسب و استفاده از میوه هایی چون (آووکادو، لیمو، لبو، توت فرنگی و گریپ فروت) که می توانند این میوه ها را بصورت حلقه حلقه خشک کنند و یا به صورت خام در برنامه غذایی خود مصرف نمایند. همچنین با مشورت متخصص تغذیه می توانند وضعیت خود را بهبود ببخشند.

زنجبیل:

یکی ازپرکاربردترین ادویه های مورد استفاده زنجبیل است که اثرات فراوانی در پیشگیری و درمان ریسک فاکتورهای بیماری کبد چرب دارد. ﻣﺼﺮف ﻣﮑﻤﻞ زﻧﺠﺒﯿﻞ ﺳـﺒﺐ ﮐـﺎﻫﺶ ﺷﺎﺧﺺ ﻫﺎي ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑـﺎ ﻣﻘﺎوﻣـﺖ ﺑـﻪ اﻧﺴـﻮﻟﯿﻦ ﻣـیﺷـﻮد. اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ ﻧﻘﺶ ﻫﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ در ﺳـﻮﺧﺖ و ﺳـﺎز ﺑـﺪن از ﺟﻤﻠـﻪ اﮐﺴﯿﺪاﺳﯿﻮن اﺳﯿﺪﻫﺎي ﭼﺮب و ﻣﺘﺎﺑﻮﻟﯿﺴﻢ ﮐﺮﺑﻮﻫﯿﺪرات ﻫـﺎ اﯾﻔـﺎ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. در ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ، ﻋﻮاﻣـﻞ ﻣﺨﺘﻠﻔـﯽ ﺳـﺒﺐ ﻓﻌـﺎل ﺷﺪن ﻟﯿﭙﻮﻟﯿﺰ و ﺳﺮازﯾﺮ ﺷﺪن اﺳﯿﺪ ﻫﺎي ﭼـﺮب ﺑـﻪ ﺳـﻤﺖ ﮐﺒـﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ زﻣﯿﻨﻪ را ﺑﺮاي اﯾﺠﺎد اﺳﺘﺌﺎﺗﻮز و آﺳﯿﺐ ﮐﺒﺪي ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ. تحقیقات نشان داده اند که مصرف 3 ﮔﺮم ﻣﮑﻤﻞ زﻧﺠﺒﯿـﻞ بصورت روزاﻧﻪ به مدت 8 ﻫﻔﺘﻪ ﺳﺒﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻌﻨـﯽ داري در ﺳـﻄﻮح ﻗﻨـﺪ ﺧـﻮن ﻧﺎﺷﺘﺎ و ﻣﻘﺎوﻣﺖ ﺑﻪ اﻧﺴﻮﻟﯿﻦ می گردد. همچنین مطالعات ثابت کرده اند مصرف روزانه 2 گرم زنجبیل به مدت 12 هفته سبب کاهش معنی داری در سطوح آنزیم های کبدی می گردد.

آنتی اکسیدان ها:

مطالعات اخیر نشان داده است موادی که آنتی اکسیدان دارند مانندمواد غذایی حاوی ویتامین "E و C" می توانند در انسان از پیشرفت بیماری کبد چرب جلوگیری کنند.

ورزش منظم:

افزایش فعالیت بدنی نه تنها باعث کاهش خطر دیابت نوع 2، مقاومت به انسولین، دیس لیپیدمی و سندروم متابولیک و چاقی می گردد، بلکه موجب کاهش شدت بیماری کبد چرب و نشانگرهای آسیب کبدی نیز در ارتباط است. روزانه 30 دقیقه تا یک ساعت ورزش بسیار کمک کننده است و این فعالیت بدنی باید حداقل 5 بار در هفته تکرار شود.  این کار حتی اگر وزن را کاهش ندهد، در درمان کبد چرب بسیار موثر است. با توجه به اینکه اکثر تمرین های ورزشی برای ایجاد اثرات مثبت باید به صورت هوازی باشند، در هنگام ورزش کردن سعی کنید ضربان قلب و تنفس افزایش یابد.