از داروهای شیمیایی و مکمل ها گرفته تا درمان های جایگزین و داروهای گیاهی همگی می توانند در کنترل دیابت موثر واقع شوند. در این بین استفاده از مواد غذایی خانگی برای بسیاری از افراد که تمایلی به مصرف دارو ندارند، قابل قبول تر است. اگرچه بسیاری از این درمان های خانگی می توانند قند خون را کاهش دهند، بعضی از آن ها ممکن است نه تنها تاثیری در وضعیت بیماری دیابت نداشته باشند، بلکه خطراتی نیز برای شما ایجاد کنند. پس در مصرف آنها جوانب احتیاط را رعایت کنید. به طور کلی بیماری دیابت می تواند هرکسی را درگیر کند. با توجه به آخرین آماری که وزارت بهداشت اعلام کرده است، 12 درصد جمعیت بالای 18 سال ایران به دیابت مبتلا هستند و هر روز به این تعداد اضافه می شود، اما با درمان های خانگی می توان این آمار را به سادگی تغییر داد. لیمو و شنبلیله به عنوان درمان غذایی و در دسترس برای بیماران دیابتی مطرح است، اما آیا می توانیم به طور قطعی بیان کنیم دیابت را درمان می کنند؟ برای پاسخ به این سوال ابتدا حقیقت های تغدیه ای لیمو و سپس شنبلیله را بررسی می کنیم: 

لیمو ترش:

لیموترش به اندازه یک پرتقال ویتامین C دارد. به همین دلیل، لیمو و دیگر میوه های مرکبات در سفرهای طولانی دریایی برای کمک به جلوگیری از اسکروی که بیماری ناشی از کمبود ویتامین C است، استفاده می شود. لیموترش همچنین یک سوم پرتقال قند دارد که این موضوع برای بیماران مبتلا به دیابت نوع دوم قابل توجه است.

 مصرف لیمو چگونه در کنترل بیماری دیابت موثر است؟

انجمن دیابت آمریکا لیمو را به دلیل مقدار بالای ویتامین C و فیبر محلولی که دارد، در لیست غذاهای خارق العاده خود قرار داده است. فیبر محلول و ویتامین C به کاهش قند خون در افراد مبتلا به دیابت کمک می کنند. لیمو همچنین شاخص گلایسمی پایینی دارد، بدین معنی که سرعت بالا رفتن قند خون را کند می کند، اما آنچه قابل توجه است خاصیت شگفت انگیز لیمو در کاهش شاخص گلایسمیک غذاهای دیگر است. یعنی اگر افراد دیابتی لیموترش را روی غذا بریزند و میل کنند، این مواد غذایی  نیز قند خون را با سرعت کمتری بالا می‌برند. البته باید در نظر داشته باشید که با توجه به تحقیقات، مصرف لیمو احتمال  ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش نمی دهد.

فیبر و ویتامین C لیمو ترش چه تاثیری بر دیابت می گذارند؟

تحقیقات ثابت کرده اند فیبر در مواد غذایی مختلف قند خون را کاهش می دهد. در این بین فیبر محلول نیز مستثنا نیست و نه تنها قند خون بلکه ریسک ابتلا به بیماری های قلبی را نیز با کنترل وزن، کنترل کلسترول و فشار خون، پایین می آورد. ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است که از آسیب رساندن رادیکال های آزاد به بدن می کاهد. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت از کمبود ویتامین C رنج می برند. از آنجایی که ویتامین C به تولید کلاژن کمک می کند، سلامت عروق تحت تاثیر این ویتامین قرار می گیرد. در نتیجه در افراد دیابتی مصرف مکمل های این ویتامین از سکته های قلبی نیز پیشگیری می کند. بعضی مطالعات ثابت کرده اند، آسکوربیک اسید یا همان ویتامین C قند خون ناشتا، تری گلیسیرید و التهاب را کاهش می دهد و حتی ممکن است در بیمارانی که دچار مقاومت انسولینی هستند نیز مکمل یاری ویتامین مورد نظر ما یاری رسان باشد.

هشدارها را جدی بگیریم:

• مقدار مصرف لیمو و مکمل ویتامین C را با کمک مشاور تغذیه خود مشخص کنید.
• مصرف زیاد لیمو سوزش معده ایجاد می کند.
• آبلیمو باعث حساسیت بیش از حد دندان ها می شود. برای جلوگیری از این موضوع آبلیمو را با نی میل کنید.
• مقدار زیاد لیمو ممکن است شما را به سنگ های اگزالاتی کلیوی دچار کند،  پس تعادل را رعایت کنید.

شنبلیله:

شنبلیله در مناطق شمال آفریقا، آسیای جنوبی و مناطق مدیترانه ای در دو نوع میوه و برگ تلخ مزه به طور کامل در دسترس است. تقریبا تمام خواص دارویی این عنصر به وجود ترکیبات مختلف فعال آن از جمله تریرونیلین، یاموژنین، کلر، کلسیم، مس، پتاسیم، منگنز، آهن، روی و منیزیم برمی گردد.

مزایای شنبلیله برای سلامت بدن چیست؟

• بهبود هضم: دانه های شنبلیله منبع غنی از فیبر محلول هستند که سرعت هضم را کاهش می دهند، در نتیجه مصرف مداوم شنبلیله باعث کاهش قند خون می شود.
• حفظ تعادل گلوکز: این دانه به خوبی باعث متعادل شدن سطوح گلوکز و کاهش کلسترول خون می شود.
• کاهش سطح کلسترول: شنبلیله کلسترول بد را که با نام LDL نیز شناخته می شود پایین آورده و میزان چربی خون یا تری گلیسیرید را نیز کاهش می دهد. اینکار با افزایش کلسترول خوب یا HDL انجام می شود.

چطور از شنبلیله برای کاهش وزن استفاده کنیم؟

همانطور که می دانید یکی از مهترین راهکارهای کنترل دیابت نوع 2، کاهش وزن است. برای کاهش وزن و در نتیجه کاهش قند خون، مصرف شنبلیله مفید است.

1. چای شنبلیله و عسل

عاشق چای صبحانه هستید؟ عالیه! حالا برای کنترل دیابتتان از این چای گیاهی بهره ببرید.

مواد لازم:

 1 قاشق غذاخوری برگ خشک شنبلیله

 1 قاشق غذاخوری دانه شنبلیله

 1 لیوان آب

 1 قاشق غذاخوری عسل

دستورالعمل:

 1. لیوان آب را در قابلمه بجوشانید.

2. سپس برگ و دانه های شنبلیله را اضافه کنید تا 10 دقیقه به همراه آب بجوشد.

3. این مواد را صاف کنید و آب آن را به یک لیوان انتقال دهید. اگر طعم تلخ شنبلیله را دوست ندارید، به آن عسل اضافه کنید.

4. این چای داغ را دو بار در روز، صبح و شب میل کنید و شاهد تغییرات شدیدی در سطوح قند خون خود باشید.

 2. جوشانده شنبلیله و لیمو

 مواد لازم:

 2 قاشق غذاخوری برگ شنبلیله

 2 قاشق غذاخوری دانه شنبلیله

 2 عدد لیمو

 1 لیوان آب

 دستورالعمل:

1. برگ، دانه و آب را در یک ظرف استیل بریزید تا آب جوش بیاید.

2.  بگذارید نیم ساعت به همین حال باقی بماند.

3.  سپس این مواد را صاف کنید، آب را در یک لیوان بریزید و آب لیموها را اضافه کنید.

4. از این جوشانده نصف قاشق چایخوری، 3 بار در روز میل کنید.

 3. شنبلیله و ماست

ترکیب شنبلیله و ماست خاصیت ضدالتهابی آن را دوچندان می کند.

مواد لازم:

 1 قاشق غذاخوری دانه شنبلیله

 1 لیوان ماست

دستورالعمل:

 1. دانه های شنبلیله را له کنید تا به پودر تبدیل شوند.

2. پودر را به ماست اضافه کنید و هم بزنید.

3. این ترکیب را 3 بار در روز مصرف کنید.

دوز مصرفی شنبلیله چه مقدار است:

دوز توصیه شده شنبلیله تقریبا بین 2.5 تا 15 گرم بسته به شدت بیماری، سن بیمار و فعالیت فیزیکی فرد بیمار توصیه می گردد. به طور کلی شما می توانید حدود 12.5 گرم پودر شنبلیله به نسبت مساوی تقسیم کرده و آن را در دو وعده روزانه مصرف کنید. با این حال، پس از مصرف تنها 2.5 گرم پودر شنبلیله، بسیاری از بیماران متوجه کاهش سطح قند خون خود می شوند.

آیا مصرف شنبلیله عوارض جانبی دارد؟

• در حالی که شنبلیله پخته شده معمولا بی خطر است، شکل خام آن داستان دیگری دارد. نگران نباشید، این عوارض آنقدر خطرناک نیستند، اما برای بعضی افراد ناراحتی ایجاد می کنند:
• هنگامی که شنبلیله را در دوزهای بالا مصرف کنید، ممکن است دچار گاز روده و نفخ شوید.
• شنبلیله با داروهایی که از لخته شدن خون جلوگیری می کنند و برای رقت خون تجویز می شوند، تداخل دارد.
• مصرف شنبلیله در شکل دارویی آن به زنان باردار توصیه نمی شود، زیرا زایمان زودرس ایجاد می کند. بنابراین اگر باردار هستید، فقط در آشپزی می توانید از آن استفاده کنید.

•  قبل از مصرف شنبلیله در دوزهای بالا حتما با پزشک خود مشورت کنید، چون این گیاه ممکن است قند خون شما را به یکباره پایین آورد.