سلآموز بیاموز تا سالم باشی

نتایج مطالعه‌ای جدید، نشان داده است که خواب آلودگی ناشی از خواب ناکافی در نوجوانان می‌تواند آنها را در آینده در معرض خطر بیماری‌های قلبی قرار دهد. به طور کلی هر موجود زنده‌ای برای فعالیت و رشد مغز خود نیاز به خواب دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که نوجوانانی که کمتر از هفت ساعت در طول شب می‌خوابند، بیشتر از سایرین در معرض بیماری‌های قلبی قرارمی‌گیرند. این نوجوانان توده چربی بدنی بیشتر، فشار خون بالاتر و کلسترول خوب (HDL) کمتری دارند. تمام این عوامل از عوامل خطر مهم بیماری‌های قلبی هستند.

بیماری‌های قلبی امروزه به عنوان یک قاتل پیشرونده در جامعه در حال گسترش‌اند که شناخت عوامل موثر بر آنها به خصوص از سنین نوجوانی می‌تواند به پیشگیری مناسب این بیماری‌ها کمک کند. محققان دریافتند که یک خواب با کیفیت در نوجوانان می‌تواند سلامت قلب آنها را در آینده حفظ کند، اما به نظر می‌رسد تعداد بسیار اندکی از نوجوانان، خواب شبانه مطلوبی دارند. مدت زمان خواب مناسب برای نوجوانان 11 تا 13 ساله، 9 ساعت در شبانه روز و برای نوجوانان 14 تا 16ساله، 8 ساعت در شبانه روز تعریف شده است. اما محققان دریافتند که میانگین مدت زمان خواب برای تعداد کمی از نوجوانان، بیشتر از 7 ساعت در روز است و بر اساس نتایج یک مطالعه تنها 2/2 درصد از نوجوانان به اندازه میزان توصیه شده برای آنها یا بیشتر از آن میزان می‌خوابیدند. همچنین یک سوم نوجوانان کمتر از 7 ساعت در شبانه روز می‌خوابیدند.

این وضعیت تعجب آور نیست، زیرا ما از عادات و رفتارهای نوجوانان امروز آگاهیم. نوجوانان زمان زیادی برای مدرسه و دیگر فعالیت های اجتماعی می‌گذارند. علاوه بر این تمایل روز افزون نوجوانان به تلویزیون، کامپیوتر و دیگر رسانه‌ها وقت زیادی برای یک خواب کافی برای آنها باقی نمی‌گذارد. به طور خاص تماشای تلویزیون در ساعات قبل از خواب باعث بی‌خوابی و اضطراب و کوتاه شدن مدت زمان خواب می‌شود. مشکلاتی که معمولا در این نوجوانان شایع است نوسانات خلقی، مشکلات رفتاری مثل ADHA و مشکلات شناختی است که بر توانایی یادگیری در مدرسه تاثیر می‌گذارد.

اما خطر جدی تری که می‌تواند ناشی از اختلالات خواب باشد، بیماری‌های قلبی است. مطالعات نشان داده اند که خواب ناکافی می‌تواند احتمال چاقی را افزایش دهد اما، در خصوص اینکه چگونه کمبود خواب بر عوامل خطر بیماری‌های قلبی در نوجوانان تاثیر می‌گذارد، پژوهش های متعددی انجام شده است. یک مطالعه بر روی 829 نفر از نوجوانانی که مادرانشان آنها را از زمان بارداری در مطالعه شرکت دادند، انجام شد و این افراد تا 14 سالگی مورد پیگیری قرار گرفتند. در سن 13 سالگی از نوجوانان خواسته شد که یک حسگر حرکتی را در هنگام خواب روی مچ دست خود قرار دهند تا بتواند مدت زمان خواب آنها و وضعیت اضطراب خواب آنها را بررسی کند. نوجوانان این حسگر ها را به مدت 7 تا 10 روز روی مچ دست خود بستند. عوامل خطرزای سلامت قلب نیز در آنها بررسی شد. نهایتاً نتایج مطالعه نشان داد که نوجوانانی که مدت زمان خواب کمتر و خواب آشفته بیشتری داشتند، وضعیت سلامتشان ضعیف تر بود. این نوجوانان اندازه دور کمر بیشتر، چربی بیشتر، فشار خون بالاتر و سطح کلسترول خوب (HDL) پایینتری داشتند. اگرچه علت و نحوه تاثیر این عوامل در این مطالعه بررسی نشد اما، محققان معتقدند که یک خواب بیکیفیت می‌تواند علت ایجاد عوامل فوق گردد.

یک خواب با کیفیت از راه‌های مختلفی می‌تواند بر سلامت قلب تاثیر بگذارد. یک خواب با کیفیت می‌تواند سبب استراحت قلب شما شود و ضربان قلب و فشار خون طی خواب شب کاهش یابد. افرادی که محروم از خواب با کیفیت هستند، تغییرات منظم ضربان قلب خود را کمتر احساس می‌کنند، به این معنی که به جای آنکه ضربان قلب به طورعادی بزند، معمولا بالا می‌رود، مثل مواقعی که فرد دچار استرس می‌گردد و این نشانه خوبی نیست.

بی خوابی می‌تواند باعث تغییر در اشتها شود و با کاهش سطح فعالیت بدنی نیز مرتبط باشد، زیرا هر چند که شما مدت زمان طولانی‌تری بیدار مانده‌اید اما خسته به نظر می‌رسید و توان ورزش و فعالیت بدنی ندارید. خواب مفید همچنین در تنظیم فشار خون و قند خون موثر است. محرومیت از خواب مفید می‌تواند مقاومت به هورمون انسولین را افزایش دهد که این عامل خطری برای دیابت و بیماری‌های قلبی عروقی است. خواب ناکافی می‌تواند سبب تولید پروتئینی تحت عنوان CRP شود. این پروتئین معمولا در اثر استرس و التهاب آزاد می‌شود که در صورتی که سطح آن بیش از اندازه در خون بالا رود مانند شرایط بی‌خوابی های طولانی مدت، می‌تواند سبب ایجاد بیماری‌های قلبی عروقی گردد.

چه چیز نوجوانان امروز را در شب بیدار نگه می‌دارد:

تحقیقات نشان داده اند که 50 تا 90 درصد نوجوانان در سنین مدرسه، خواب کافی ندارند که یکی از علت های عمده آن میتواند استفاده افراطی از رسانه ها باشد. استفاده طولانی مدت از رسانه باعث محرومیت کودکان از خواب شده است. هرچند تماشای تلویزیون همچنان جزو شیوه های رایج استفاده نوجوانان از رسانه است اما نمی‌تواند علت اصلی بی‌خوابی نوجوانان باشد. ابزار هایی همچون تلفن همراه و تبلت و .... نگرانی جدی‌تری هستند، زیرا نوجوانان به راحتی آن ها را با خود به رخت خواب می‌برند. همچنین عدم آگاهی والدین در مورد میزان نیاز نوجوانان به خواب می‌تواند علت مهمی باشد. این تصور وجود دارد که زمانی که کودکان به سن نوجوانی می‌رسند، نیاز آنها به خواب همچون بزرگسالان است که این تصور کاملا اشتباه می‌باشد زیرا نوجوانان حتی تا 20 سالگی بیشتر از بزرگسالان نیاز به خواب دارند!

نکاتی که می‌تواند باعث بهبود کیفیت خواب در نوجوانان شود: 

• از دوران کودکی عادات صحیح خواب همچون زمان خواب منظم را به کودک خود آموزش دهید. به طوریکه همیشه در زمان مشخصی از شبانه روز بخوابند. 
• اتاق خواب مناسب (اتاقی تاریک و آرام) برای او آماده کنید.
• تلویزیون و کامپیوتر را از اتاق خواب او دور کنید. 
•  مانع از نوشیدن مواد دارای کافئین مانند چای و قهوه درساعات قبل از خوابیدنشان شوید.
• بعنوان الگوی نقش برای فرزندانتان، خود شما نیز حتی‌الامکان پیش از خوابیدن بجای رسانه‌هایی نظیر تلویزیون با کتاب خواندن مشغول شوید.