سلآموز بیاموز تا سالم باشی

وظیفه­ ی کلیه فیلتر کردن مایعات بدن و حذف ضایعات از خون و مایعات لنفی می باشد. هنگامی که مواد معدنی و اسید­ها در ادرار به شکل کریستال در می­ آیند و در لوله­ ی ادراری ته­ نشین می ­شوند، سنگ کلیه شکل می­ گیرد. ممکن است عبور کردن این سنگ­ ها از لوله­ ها­ی ادراری چند روز تا چند هفته به درازا بکشد و البته بعضی اوقات تا اندازه­ ای این سنگ­ ها بزرگ هستند که شما نمی توانید به تنهایی از پس آن برآیید و نیاز به مداخلات پزشکی وجود دارد. اگر دچار این عارضه شده ­اید، راهکارهایی ساده اما مهم وجود دارند که به شما کمک می­ کنند. در ادامه شما را با این راهکارها آشنا می کنیم.

روش اول: درمان سنگ ­های کلیوی با روش­ های معمول

•  مقدار زیادی آب بنوشید.

یکی از راه­ هایی که به شما در مقابل سنگ­ های کلیوی کمک می­ کند، نوشیدن آب فراوان است. سعی کنید بیشتر از همیشه آب میل کنید، حتی اگر میزان توصیه شده­ ی مصرف آب را رعایت می­ کنید. تاثیر این راهکار ثابت شده نیست، اما افزایش مایعات در بدن ثمرات مثبت دیگری برای شما به ارمغان می ­آورد. با وجود سنگ­ های کلیوی توصیه می ­شود، روزانه بین 1/9 تا 2/8 لیتر آب مصرف کنید. در تمام اوقات روز با خود آب به همراه داشته باشید و به طور مداوم بنوشید، اما حجم زیادی را به یکباره وارد بدن نکنید. هرچه آب بیشتری مصرف کنید، ادرار شما رقیق تر خواهد شد.

اما اثرات مثبت این راهکار چیست؟

این کار به شما کمک می­ کند نمک موجود در سنگ ها را حل کنید و در نهایت راحت­ تر آن ها را دفع نمایید، همچنین نوشیدن آب فراوان از عفونت­ های لوله­ ی ادراری که در افراد با سنگ­ های کلیوی شایع است، جلوگیری می کند.

• از مسکن ها بهره ببرید.

شایع ­ترین نشانه­ ی سنگ­ های کلیوی درد است. برای رفع این مشکل می­ توانید از مسکن­ هایی مانند داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAIDs) و همینطور استامینوفن (تیلنول) در دوزهای کم استفاده کنید. از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی می­توان به ناپروکسن، ایبوپروفن و آسپرین اشاره کرد. این داروها عوارض جانبی کمتری نسبت به اوپیوئیدها، مسکن های گرفته شده از مخدر، دارند.

از دستورات مصرف و دوز داروها که روی برچسب آن دیده می­ شود چشم­ پوشی نکنید. دوز استاندارد اییبوپروفن بین ۴۰۰ تا ۶۰۰ میلی­گرم، هر ۶ ساعت یکبار می­ باشد. این دوز برای استامینوفن ۱۰۰۰میلی گرم، هر ۶ ساعت است. ناپروکسن ۲۲۰ تا ۴۴۰ میلی گرم، هر ۱۲ ساعت یکبار تجویز می­ شود. هنگام درد متوسط و شدید می­ توانید از این داروها برای کاهش درد استفاده کنید.

به یاد داشته باشید، هرگز دو قرص از NSAID ها را با هم مصرف نکنید، زیرا می­ تواند عملکرد کلیه را پایین بیاورد.

پزشک ممکن است برای شما اوپیوئیدها و داروهای ضد تشنج مانند تامسولوسین، آلفوزوسین، نیفیدیپین، دوکسازوسین و ترازوسین تجویز کند.

• داروهایی که پزشک تجویز می­ کند را به موقع مصرف کنید.

امکان دارد پزشک داروهای دیورتیک (ادرارآور) برایتان تجویز کند. این داروها باعث می­ شوند، مواد ته­ نشین شده در ادرار تجزیه شوند که دفع سنگ­ ها را از کلیه راحت ­تر و سریع­ تر می­ کند. اگر سنگ کلیه ی شما کلسیمی باشد، تجویز ادرارآورها معمول است. همچنین تیازید می­ تواند، میزان کلسیم را در ادرار شما کاهش دهد. در طولانی مدت نیز مصرف منیزیم از تشکیل سنگ­ های کلیوی اگزالاتی جلوگیری می­ کند.

پزشک ممکن است برای شما پتاسیم سیترات تجویز کند. این قرص­ به کلسیم متصل می­ شود تا از ترشح آن به ادرار جلوگیری کند. در واقع پتاسیم سیترات نمی­ گذارد کلسیم در کلیه انباشت شده و سنگ شکل بگیرد.

بعضی داروها به نام “آلفا بلاکرها” شناخته می­ شوند. این داروها می­ توانند از انقباضات در لوله­ ی ادرای کم کنند تا ماهیچه ریلکس شود، در نتیجه سنگ­ ها با درد کمتری دفع می­ شوند.

اگر سنگ کلیه شما به دلیل عفونت بوجود آمده باشد، بهتر است همراه با دیگر داروها آنتی­ بیوتیک هم مصرف کنید.

در صورت وجود سنگ­ های بزرگ، به اورولوژیست(متخصص مجاری ادراری) مراجعه کنید.

در بعضی موارد سنگ های کلیوی آنقدر بزرگ هستند که به شکل طبیعی دفع نمی­ شوند و حتی ممکن است لوله­ ی ادراری شما را مسدود کنند. در این شرایط پزشک عمومی شما را به متخصص اورولوژی ارجاع خواهد داد. متخصص از راه­ های زیر برای دفع سنگ کلیه استفاده می کند:

سنگ­ شکنی لیتوتریپسی: این فرایند بدون نیاز به جراحی است و متداول ترین شیوه­ ی شکستن سنگ می­ باشد. متخصص با استفاده از دستگاه­ های مخصوصی امواج شوک­ دهنده را به سنگ می­ رساند، در نتیجه سنگ­ های کلیوی شکسته شده و راحت­ تر دفع می­ شوند.

نفرولیتوتومی: در این روش متخصص برشی را در کمر ایجاد کرده، توسط یک دوربین موقعیت سنگ را تشخیص داده و آن را خارج می­ کند. این جراحی با بیهوشی انجام می­ شود و شاید نیاز باشد چند روز در بیمارستان بستری شوید.

یورتروسکوپی: اورولوژیست با واردکردن یک دوربین کوچک به حالب یا میزنای (لوله ­ای که کلیه را به مثانه متصل می­ کند)، موقعیت سنگ را مشخص کرده و با استفاده از لیزر آن را می­ شکند.

استنت گذاری: استنت یک لوله­ ی توخالی باریک است که مایعات اطراف سنگ ­های بزرگ را خارج می­ کند و پس از جراحی فرآیند بهبودی را سرعت می بخشد. معمولا به طور موقت استنت را در میزنای یا حالب می­ گذارند. اگر این مدت طولانی شود، سنگ­ ها اطراف خود استنت شکل می­ گیرند که نامطلوب است.

• علت تشکیل سنگ را در بدنتان بدانید.

به محض اینکه سنگ­ ها شکسته شدند، متخصص از شما می خواهد دفع ادرار داشته باشید تا سنگ­ ها دفع شوند. باید ادرار از یک شیء الک­ مانند عبور کند تا سنگ ­ها فیلتر شوند. شما وظیفه دارید این سنگ­ ها را جمع­ آوری کنید و به پزشک تحویل دهید تا علت ایجاد سنگ را تشخیص دهد.

بعد از اینکه سنگ را دفع کردید، پزشک ادرار شما را اندازه­ گیری می­ کند و به این صورت مطمئن می شود، کلیه در طول روز به اندازه­ ی کافی ادرار تولید می­ کند یا خیر. اگر این میزان کمتر از حالت عادی باشد به احتمال بیشتری در آینده به سنگ کلیه دچار خواهید شد.

اگر سنگ کلیه شما از نوع کلسیم اگزالات باشد، نیاز هست تغییراتی را در رژیم غذایی­ تان بوجود آورید. به طور مثال باید میزان دریافت سدیم را کاهش دهید و از پروتئین ­های حیوانی کمتری استفاده کنید. کلسیم دریافتی شما باید به اندازه ی کافی باشد و در آخر از مصرف غذاهایی که اگزالات بالایی دارند بپرهیزید. این مواد غذایی شامل: اسفناج، ریواس، آجیل­ ها و سبوس گندم می­ شود.

اگر سنگ شما از نوع کلسیم فسفات باشد، در کنار کاهش مصرف پروتئین ­حیوانی و سدیم، باید مواد غذایی غنی از کلسیم مصرف کنید.

برای جلوگیری از تشکیل دوباره ­ی سنگ­ های اوریک اسیدی تنها کافی است، مصرف پروتئین­ های حیوانی را در رژیم غذایی­تان کنترل کنید.

سنگ­ های کلیوی استروویت بیشتر با وجود عفونت، به­ خصوص عفونت لوله­ های ادراری، شکل می گیرند.

سنگ­ های سیستئینی به دلیل یک اختلال ارثی به نام "سیستین اوریا " بوجود می­ آید. در این اختلال کلیه­ ها مقدار زیادی سیستئین که یک آمینو ­اسید است، ترشح می­ کنند. اگر دچار سیستینوری هستید، باید دریافت آب بالایی داشته باشید تا برای بار دوم به سنگ کلیه مبتلا نشوید.

روش دوم: درمان سنگ­ های کلیوی با داروهای گیاهی

• با پزشک خود مشورت کنید.

اگر می­ خواهید برای درمان سنگ کلیه از داروهای گیاهی استفاده کنید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید. بعضی از این داروهای گیاهی ممکن است با داروهای شیمیایی تداخل داشته باشند و حتی شرایط شما را وخیم تر کنند.

تعداد کمی از داروهای گیاهی و درمان­ های خانگی به شکل علمی آزمایش شده­ اند و بیشتر بر اساس گفته­ ها و تجربه­ های شخصی ارزش گذاری می شوند.

• برچسب همه­ ی داروهای گیاهی را مطالعه کنید.

مطمئن شوید هر داروی گیاهی که قصد دارید استفاده کنید، مورد تایید وزارت بهداشت است. به این شکل می­ توان خاطر جمع بود، محتویات بسته با آنچه که روی برچسب دیده می شود، یکی می ­باشد و از کیفیت بالایی برخوردار است.

به دنبال علامت تایید وزارت بهداشت روی برچسب دارو باشید.

• آب کرفس بنوشید.

آب کرفس خام و دانه­ های کرفس خاصیت ضد­اسپاسمی(ضد انقباضی) و ادرارآوری دارند. همچنین ضد درد هستند. در نتیجه نه تنها به دردهای ناشی از سنگ کلیه­­ ی شما کمک می­ کنند، بلکه دفع آن را نیز آسان تر می­ نمایند.

از یک آب­ میوه­ گیری و یا مخلوط­ کن برای گرفتن آب­ کرفس استفاده کنید. ۳ تا ۴ لیوان آب کرفس در روز میل کنید.

• پوست درخت بید سفید را امتحان کنید.

پوست درخت بید گیاهی است که همانند آسپرین التهاب و درد را کاهش می­ دهد اما عوارض جانبی آن را ندارد.

عصاره ­ی این گیاه را به اندازه ی ۱۰ تا ۲۰ قطره در آب حل کنید. ۴ الی ۵ بار در روز آن را میل کنید.

• گیاه پنجه ­ی شیطان را به­ خاطر داشته باشید.

از این گیاه برای مشکلات کلیوی از جمله سنگ کلیه استفاده می­ شود، زیرا باعث التیام درد می­ گردد.

مدرک علمی مبنی بر اثر این گیاه وجود ندارد، بلکه اثرات ذکر شده بر پایه ­ی درمان ­های سنتی است.

• مخلوطی از لیمو و سرکه تهیه کنید.

با ترکیب لیمو و سرکه­ ی سیب می­ توانید به تسکین درد ناشی از سنگ کلیه کمک کنید. تقریبا ۱۵ گرم آبلیمو را با ۳۵ میلی لیتر آب و یک قاشق غذاخوری سرکه­ ی سیب مخلوط کنید. این معجون را هر یک ساعت مصرف کنید تا درد شما آرام شود.

حتماً بخوانید: "سیاهدانه و عسل" و اثر فوق العاده آن بر سنگ های کلیوی

روش سوم: شناسایی منشا سنگ­­ های کلیوی

• دردهای ناشی از سنگ کلیه را تشخیص دهید.

سنگ­ های کلیوی به طور کلی بسیار کوچک هستند و می توانند بدون هیچ نشانه ­ای تشکیل شوند. نشانه­ ها زمانی شروع می ­شوند که سنگ­ها رشد می ­کنند، باعث مسدود شدن میزنای می­ شوند و عفونت بوجود می­ آورند. نشانه­ ی اصلی آن درد است که:

• شدید و متناوب
• نیش ­دار
• و معمولا در گوشه­ ها و قسمت­ های پایینی کمر خودش را نشان می­ دهد.

• متوجه نشانه­ های حاد عارضه­ ی خود باشید.

با اینکه درد، اصلی ­ترین نشانه­ ی این بیماری می­ باشد، بسته به بزرگی سنگ ممکن است، موارد دیگری را نیز تجربه کنید. هر کدام از نشانه های زیر را احساس کردید با پزشک در میان بگذارید:

• حالت تهوع و استفراغ

• عرق شدید

• ادرار آمیخته با خون و یا بوی بد

• تب

• درد در هنگام ادرار

• درد شدید و ادامه دار در کمر

• به عوامل خطرساز سنگ کلیه آگاه باشید.

سنگ کلیه عارضه­ ی شایعی است که هر کسی را می­ تواند درگیر کند. %۵ افراد در طول زندگی­ شان ممکن است با این مشکل سروکار داشته باشند. مردان سفید­پوست در سنین ۴۰ تا ۷۰ سالگی و زنان سفید پوست در سنین ۵۰ تا ۷۰ سالگی بیشتر در معرض خطر هستند.

طی ۲۵ سال گذشته میزان ابتلا به سنگ کلیه در افراد جوان دو برابر شده است. هنوز دلیل خاصی برای این موضوع مطرح نشده، اما محققان باور دارند چاقی، اضافه وزن و افزایش میزان مصرف نوشیدنی ­های غیرالکلی متهمین اصلی هستند.

دیگر عوامل خطرساز سنگ کلیه شامل: سابقه ­ی سنگ کلیه در خانواده، رژیم غذایی، مصرف برخی داروها، مصرف بیش از ۲ گرم ویتامین C در روز و همینطور نژاد شما می ­شود. برای مثال مردان سفید­پوست ۳ برابر بیشتر از مردان آمریکایی-آفریقایی در معرض خطر ابتلا به سنگ کلیه هستند.

• برای تشخیص سنگ کلیه اقدام کنید.

هنگامی که به پزشک مراجعه می­ کنید، از شما راجع به نشانه هایتان می ­پرسد و احتمالا برای تشخیص قطعی آزمایش ادرار می­ نویسد. در آزمایشگاه میزان مواد معدنی و مواد دیگر را در ادرار شما اندازه می­ گیرند.

پزشک ممکن است برای اطمینان بیشتر از سی تی اسکن و ام آر آی هم کمک بگیرد.