سلآموز بیاموز تا سالم باشی

از زمان تولد تا پایان عمر همواره دندان ها نقش بسیار مهمی را در سلامت جسمی و روانی افراد دارند. مطالعات نشان میدهد که 62 درصد نوجوانان 12 ساله دارای پوسیدگی دندانی و 18 درصد آنها مبتلا به بیماری های لثه هستند. در ادامه شما را با نکات لازم در خصوص بهداشت دهان و دندان و نحوه صحیح مسواک زدن و نخ دندان آشنا می کنیم.

دهان اولین قسمت دستگاه گوارش است از لب شروع و به حلق منتهی می گردد. دهان در حرف زدن، خندیدن، چشیدن، گازگرفتن، جویدن، بلعیدن و... نقش دارد.

دندان شکل ویژه ای دارد که به عمل جویدن کمک می کند.

ساختمان دندان: دندان از دو قسمت تاج و ریشه تشکیل شده است.

تاج دندان شامل  مینا، عاج، مغز دندان می باشد. 

ریشه دندان شامل عاج، مغز دندان، مجرای عصب و رگ می باشد.  مینا سخت ترین لایه است و از دندان در مقابل آسیب ها محافظت می کند.

 دوره دندانی و زمان رویش:

دندان های شیری:

دندان های شیری از شش ماهگی شروع به رشد کرده و تا دو و نیم سالگی تکمیل می شود. تعداد کل دندان های شیری بیست عدد است.

این دندان ها از سن شش سالگی شروع به افتادن می کنند.

اهمیت دندان های شیری:

• اهمیت در جویدن و هضم غذا (اگر دچار آسیب شود تغذیه کودک دچار مشکل می شود)
• کمک به رشد و تکامل صورت
• اهمیت در تکلم و بیان صحیح حرف
• حفظ فضای لازم برای رویش دندان های دائمی

نکته: زود کشیدن دندان های شیری یا دیر افتادن آنها باعث کج و نامرتب شدن دندان های دائمی می شود. پوسیدگی دندان شیری باعث آسیب به جوانه دندان دائمی می شود.

دندان دائمی:

• از شش سالگی شروع به رشد و تا سیزده سالگی تکمیل می شود(بجز عقل)
• تعداد دندان های دائمی سی و دو عدد است.

هرکدام از دندان ها چه کاری انجام می دهند؟

• خرد کردن و جویدن مواد غذایی
• دندان های پیش: برای بریدن
• دندان های نیش: برای پاره کردن
• دندان های آسیا: برای خرد و نرم کردن لقمه ی غذا

پوسیدگی دندان ها چطور اتفاق می افتد؟

مواد قندی و باکتری ها (میکروب) بر روی دندان می چسبند و با تولید مواد اسیدی به مرور دندان را پوسیده می کنند.

علل پوسیدگی دندان ها چیست؟

موادقندی، باکتری ها، مقاومت دندان

 نشانه های پوسیدگی دندان ها چیست؟

تغییر رنگ دندان ها (قهوه ای و سیاه شدن آنها)

سوراخ شدن دندان در محل پوسیدگی

حساس بودن و درد دندان

بوی بد دهان

اقدامات زیر می توانند از بروز مشکل پوسیدگی دندان جلوگیری کنند. 

• مسواک زدن
• استفاده از نخ دندان
• محلول دهانشویه سدیم فلوراید

مسواک زدن:

مسواک مناسب دارای برس نرم منظم و مرتب می باشد. از هر مسواک می توانید سه الی چهار ماه استفاده کنید.

بعد از مسواک زدن آن را کاملا خشک و تمیز کنید. زیرا مسواک مرطوب محل مناسب برای رشد میکروب ها است.

 درست مسواک زدن بسیار با اهمیت است، در ادامه با روش صحیح مسواک زدن آشنا شوید:

• ابتدا دهان را بشویید. سپس به اندازه یک نخود خمیر دندان روی مسواک قرار دهید. به طوریکه خمیر دندان داخل موهای مسواک برود. دندان های بالا و پایین را جداگانه مسواک کنید.

• دو بار در روز یک بار صبح و یک بار شب قبل از خواب به مدت دو دقیقه مسواک بزنید.

برخی عادات غلط در مسواک زدن که اثربخشی این آن را در محافظت از دندان ها کاهش می دهد:

• مسواک زدن بلافاصله بعد از غذا،
• محکم مسواک زدن
• مسواک زدن سریع و اشتباه

اهمیت و روش استفاده از نخ دندان:

کشیدن نخ دندان به اندازه مسواک زدن مهم است زیرا مواد غذایی که بین دندان ها گیر کردن و میکروبها، باعث پوسیدگی و خراب شدن دندان ها می شوند.

این عمل روزی یک الی دوبار به مدت سه الی چهار دقیقه طول بکشد. اگر خونریزی و درد داشت جای نگرانی نیست اما اگر تا یک هفته بر طرف نشد به دندانپزشک مراجعه کنید.

نخ دندان از بوی بد دهان جلوگیری میکند. 

 دهان شویه برای محافظت از دندانها بسیار کمک کننده است:

دهانشویه کمک می کند تا دهان مرطوب بماند و از بوی بد دهان جلو گیری میکند و باعث از بین رفتن باکتری ها ی مضر می شود.

فلوراید موجود در دهانشویه دندان ها را در برابر پوسیدگی مقاوم می کند. در مدارس هفته ای یکبار استفاده میشود.

این عادت های غلط باعث خراب شدن دندان میشوند:

• ناخن جویدن
• استفاده ابزاری از دندان ها

• خوردن یخ و نوشیدنی های داغ
• استفاده مکرر از نوشابه ، شیرینی و ترشیجات