سلآموز بیاموز تا سالم باشی

خطرات ناشی از مصرف برخی از مواد آرایشی در دوران بارداری را جدی بگیرید. اغلب زنان باردار می‌دانند که خوردن برخی مواد غذایی ممکن است برای جنین خطرناک باشد، اما شاید به این موضوع دقت نکنند که برخی از مواد آرایشی نیز که استفاده می کنند و از طریق پوست جذب می‌شود، ممکن است بر سلامت جنین تأثیرگذار باشد. در این مطلب به سوالی که ممکن است در ذهن هر مادر بارداری مبنی بر اینکه آیا در این دوران می توانم از مواد آرایشی استفاده کنم یا خیر، پاسخ می دهیم.

به طور کلی نگهداری از پوست در طول دوران بارداری مهم است اما باید بدانید که مواد موجود در برخی محصولات از طريق پوست جذب بدن ‌مي‌شوند و اگر براي جنين مضر باشند ممکن است موجب نقايص مادرزادی يا حتي مرگ جنين شوند، بنابراين بهتر است در دوران بارداري حسابي حواستان به محصولات آرایشی که استفاده می کنید، باشد. در مورد این مواد و اثرهای آنها باید مطالعه کنید و هنگام خرید محصولات آرایشی به آنها توجه داشته باشید. در هر صورت بهتر است پیش از مصرف هر نوع مواد آرایشی با پزشک خود حتماً مشورت کنید.

در ادامه اطلاعاتی در اختیار شما قرار می دهیم تا بتوانید در خصوص انتخاب و  استفاده و یا عدم استفاده از محصولات آرایشی تصمیمات بهتری بگیرید:

محصولات حاوی رتینوئیدها و ویتامین A، این مواد در برخی از کرم‌های پوست که برای جوان ماندن و کمک به کاهش چروک‌های پوست استفاده می‌شود، وجود دارد که تقسیم سلولی را افزایش می‌دهد، بازسازی پوست را تسریع و از تجزیۀ کلاژن پوست جلوگیری می‌کند. مصرف مقادیر زیاد ویتامین A یا رتینوئیدها در دوران بارداری نامناسب است و برای جنین ضرر دارد، اگرچه با قطعیت نمی‌توان گفت که مصرف موضعی این مواد و جذب آن از طریق پوست نیز می‌تواند روی جنین تأثیرگذار باشد. با این حال، اغلب پزشکان جانب احتیاط را رعایت و توصیه می‌کنند از کرم‌های حاوی ویتامین A یا ریتنوئید‌ها در دوران بارداری پرهیز نمایید.

محصولات حاوي ترتينويين که معمولا براي لايه‏ برداری و جوانسازی پوست، درمان جوش‏ها و جاي جوش‌ها تجويز مي‏شوند، در دوران بارداری نامناسب و ممنوع است چراکه به راحتي جذب پوست مي‌شوند و مواد درون آنها مي‌تواند در رشد جنين اختلال ايجاد ‏کند.

حتماً بخوانید: استرس در دوران بارداری را جدی بگیرید! 

مواد آرایشی حاوی هيدروکينون و رزورسينول که براي درمان لک به کار مي‌روند، نبايد در دوران بارداري مصرف شوند و از همين روست که براي خانم‌هايي که دچار لک حاملگي شده‌اند به هيچ وجه چنين کرم‌هايي تجويز نمي‌شود، آنها بهتر است در دوران بارداری برای از بين بردن لک‌ها از محلول يا کرم ويتامين c و ضدآفتاب‏های فيزيکي استفاده کنند.

مواد آرایشی حاوی اسید سالیسیلیک که در درمان مشکلات پوستی مانند آکنه و پیلینگ یا همان لایه‌برداری پوست استفاده می‌شود. همچنین از کرم‌های حاوی اسید سالیسیلیک یا سایر ترکیبات آن مانند BHA برای رفع چین ‌و چروک پوست استفاده می‌شود. این ماده از آنجاکه به نوعی از خانواده آسپرین‌هاست بهتر است در دوران بارداری به خصوص 3 ماهه اول استفاده نشود. استعمال این کرم‌ها روی پوست ممکن است باعث جذب آن‌ها شود بنابراین تا جایی که امکان دارد مراقب استفاده از این کرم‌ها باشید. برای اینکه بدانید شوید آیا در کرم مصرفی شما چنین ماده‌ای وجود دارد یا نه می‌توانید سراغ فهرست مواد تشکیل دهنده بروید. به طور کلی بهتر است از محصولاتی که فاقد برچسب هستند استفاده نکنید.

 پارابنز یک نوع ماده نگهدارنده در کرم‌های پوستی و برخی مواد آرایشی بهداشتی است که درباره استفاده آن در دوران بارداری توصیه‌های جدی شده است. به نظر می رسد این ماده می‌تواند مسبب اختلالاتی در رشد جنین شود. با این حال تحقیقات ثابت شده‌ای در این باره وجود ندارد اما در ‌‌نهایت به نظر نمی‌رسد چنین موضوعی ارزش ریسک کردن را نداشته باشد. برای پرهیز از استفاده از این ماده می‌توانید ضمن مشورت با پزشک و افراد متخصص سراغ برندهایی بروید که محصولات آن‌ها فاقد چنین ماده‌ای است.

رژلب ها عمدتاً حاوی مقادیری از فلزات سنگین شامل سرب هستند که امکان جذب مخاطی و پوستی آنها وجود دارد و لذا در دوران بارداری از مصرف این لوازم آرایشی نیز بهتر است تا حد امکان پرهیز شود، به ویژه انواع غیراستاندارد آنها از نظر داشتن مقادیر نامتعارف سرب ممکن است خطر آفرین باشد.

لايه بردارها یا کرم‏هايي که پوست را تحريک و پوسته‏ ريزی ايجاد مي‌کنند و لايه‌برداری مختصري انجام مي‏دهند، ممکن است داراي ميزاني ترتينويين يا رتينول باشند بنابراين بهتر است از آنها استفاده نشود. يادتان باشد بهتر است در دوران بارداری در مورد تمام کرم‏ های مصرفي خود با پزشک متخصص پوست يا زنان مشورت نمایید.

بوتاکس و ژل ها را در دوران بارداری استفاده نکنید. توليدکنندگان بوتاکس و ژل‌ها‌ توصيه مي‏کنند خانم‏ها در دوران بارداري از اين مواد استفاده نکنند چراکه اگر به هر دليلي مشکلي براي جنين ايجاد شود، اولين متهم، کارخانه سازنده اين محصولات تزريقي زيبايي است. اما خيلي وقت‌‌ها تزريق دوز مناسب بوتاکسي استاندارد و باکيفيت در خانمي که از بارداري خود اطلاعي نداشته، مشکلي ايجاد نکرده است. با اين حال بهتر است ريسک نکنید و در دوران بارداري و حتی شيردهي از تزريق بوتاکس يا ساير ژل‏ها، فيلرها و پرکننده‏ها خودداري نمایید.

رنگ مو استفاده نکنید. در خصوص استفاده یا عدم استفاده از رنگ موها در دوران بارداری و حتی شیردهی اتفاق نظر کاملی وجود ندارد، اما با توجه به گزارشاتی در خصوص عوارض ناشی از رنگ موها ارائه شده است، اکثر متخصصین توصیه می کنند در طول سه ماه اول و حتی سه ماهه دوم بارداری از مصرف رنگ موها و خصوصاً رنگ موهای تیره خودداری کنید و  پیشنهاد می‌شود در صورت لزوم حتی در زمان شیردهی، فقط رنگ موی گیاهی (حنا، پوست گردو) استفاده نمایید. اگرچه های لایت هم می تواند مضر باشد اما، به علت تماس کمتررنگ با پوست سر، خطر کمتری از رنگ کردن دارد. در صورتی که به هر دلیل رنگ مو گذاشتید، از ماندن رنگ به مدت طولانی روی سر جلوگیری کنید.  اگر خود تصمیم به رنگ کرن موی سر دارید حتما از دستکش پلاستیکی برای تماس کمتر استفاده کنید. همچنین اطمینان حاصل کنید که موها و پوست سرتان پس از استفاده از این مواد کاملا شسته شده اند. اگر حتی در جایی هستید مانند آرایشگاهی که در آن رنگ کردن مو انجام می شود، توجه داشته باشید که فضای مربوطه تهویه مناسب داشته باشد.

محصولات حاوی ترکیبات سویا، برخی از مادران باردار در دوران بارداری به دنبال کرم‌های حاوی ترکیبات گیاهی مانند سویا برای مراقبت از پوست خود هستند. از ترکیبات سویا در برخی از کرم‌های فرم‌دهنده، حجم‌دهنده یا ضدچروک استفاده می‌شود. این ترکیبات اثرهای استروژنی دارد که ممکن است باعث تشدید  ماسک بارداري (لکه‌های تيره روی پوست صورت) شود و می‌تواند بروز لکه‌های تیرۀ پوست را در دوران بارداری بیشتر نماید.

سعی کنید، ليزر نکنيد. هرچند که لیزر کردن از نظر تئوری در طول بارداری اشکالی ندارد و خطری برای مادر و جنین ایجاد نمی کند ولی بهتر است قبل از بارداری این کار را انجام دهید. در واقع ليزر يک نور است که نفوذ آن داخل پوست چندان زياد نيست. اما باتوجه به حساسيت اين دوران، استرس‌هاي مادر و اينکه اگر به هر دليلي مشکلي در جنين به وجود بيايد ممکن است آن را به ليزر ارتباط بدهند، معمولا متخصصین و توليدکنندگان دستگاه‏هاي ليزر توصيه مي‏کنند در دوران بارداري خانم‌ها سراغ اين روش نروند.

موبرها، لوسیون‌هایی که به صورت شیمیایی موهای زاید را از بین می‌برد یا حجم مو را کاهش می‌دهد، می‌تواند در رفع موهای زاید روی پوست به افراد کمک کند. در خصوص استفاده از موبرها، برخی متخصصین عقیده دارند که مصرف این مواد در دوران بارداری مشکلی ندارد چراکه این کرم‌ها فقط قادرند با سوزاندن ساقه مو، آنها را از بین ببرند و اصلا بیشتر از سطح پوست جذب نمی‌شوند که بخواهند به جنین آسیب بزنند. نکته دیگر اینکه در مصرف موبرها توصیه شده که به آن دقت شود، احتمال حساسیت پوست به آن است. به همین منظور بهتر است قبل از استفادۀ کامل از آن، محصول را روی بخشی از پوست مثل پاها آزمایش و ۲۴ ساعت صبر کنید. اگر حساسیت یا مشکلی وجود نداشت، می‌توانید از آن روی سایر بخش‌های بدن نیز استفاده نمایید.  با این حال برخی دیگر از متخصصین نیز مصرف پودرهای موبر را به دلیل اینکه ممکن است حاوی یک سری مواد شیمیایی بوده و مضر باشند توصیه نکرده و روش های دیگری چون اپیلاسیون و یا بند انداختن و بهتر از همه شیو کردن را برای رفع موهای زاید در این دوران توصیه می کنند.

عطر و اسپری در دوران بارداری خطری جدی‌ به بار نمی‌آورد، تنها مشکل بارداری با مواد معطر این است که به دلیل حساسیت بیشتر خانم‌های باردار به بو‌ها در این دوران ممکن است به شما حالت تهوع، سرگیجه و سردرد دست بدهد. بنابراین اگر می‌خواهید در این دوران چنین دردسرهایی نداشته باشید بهتر است عطر و اسپری نزنید و برای رفع بوی بد قسمت‌هایی از بدن‌تان که زیاد عرق می‌کنند بیشتر دوش بگیرید و یا هر چند ساعت یک‌بار این قسمت ها را بشویید.

ضدآفتاب‌ها، کرم های ضدآفتاب متداول در زمان بارداری ضرری ندارد. چون به طور معمول ضدآفتاب‌ها جذب پوست نمی‌شوند. بنابراین استفاده از آن‌ها در دوران بارداری در تابستان‌های طولانی کشور ما نمی‌تواند مشکلی ایجاد کند. کرم‌های ضدآفتاب حاوی دی‌اکسید تیتانیوم یا اکسید زینک از جمله ضدآفتاب‌هایی است که کرم معدنی یا فیزیکی هم نامیده می‌شوند و فقط سطح پوست را می‌پوشانند و جذب پوست نمی‌شوند. اما باید توجه داشته باشید که یکی از بهترین راه‌های مراقبت از پوست، پرهیز از آفتاب‌سوختگی است. توصیه می شود که زنان باردار از حضور در فضای آزاد در فاصله زمانی ۱۰ صبح تا ۴ بعدازظهر خودداری نمایند. اگر خروج از خانه هم ضروری بود استفاده از ضد آفتاب هم ضرورت پیدا می‌کند. استفاده از کلاه، عینک آفتابی و همچنین تجدید کرم ضدآفتاب هر دو ساعت یک بار می‌تواند در جلوگیری از آفتاب‌سوختگی بسیار مفید واقع شود.

به طور کلی برای مراقبت از خود و جنینتان در دوران بارداری به نکات زیر دقت کنید:

• اول از همه يادتان باشد براي انتخاب و استفاده از مواد آرايشي، بهداشتي در دوران بارداري حتما سراغ پزشک متخصص خود برويد و با مشورت او از هر ماده آرايشي استفاده کنيد.

• از سوی ديگر اگرچه هنوز قطعیتی در خصوص مضرات استفاده از لوازم آرایشی وجود ندارد اما، اکثر تحقيقات علمي و متخصصین توصیه می کنند که استفاده زياد از مواد آرايشي و بهداشتي به‌ خصوص در سه ماهه اول بارداری اصلا به صلاح نيست، و در اين دوران تا می توانید جانب احتیاط را رعایت کنید.

• نکته ديگري اینکه از مواد آرايشي، بهداشتي با برندهاي تاييد شده است که مواد مضر و سمي در آنها وجود ندارد، استفاده نمایید. همچنين سراغ محصولاتي برويد که برچسب مواد تشکيل‌دهنده دارند تا اگر مواد خطرساز براي جنين که در بالا به آنها اشاره کردیم، در آن وجود دارد از مصرف آن خودداري نمایید.