سلآموز بیاموز تا سالم باشی

سایکوز یا روان‌پریشی پس از زایمان در زنانی بروز می‌کند که به تازگی نوزادی به دنیا آورده‌اند. از آنجایی که بروز این وضعیت ممکن است به خودکشی یا نوزادکشی هم منجر شود، در نتیجه باید به دقت مورد بررسی قرار گیرد. میزان بروز این اختلال حدود 2 ـ 1 در هر هزار مورد زایمان است.

مهمترین علائم سایکوز یا روانپریشی پس از زایمان:

• توهم: زنان مبتلا به روانپریشی پس از زایمان اغلب چیزهایی را می بینند یا می شنوند که واقعا وجود ندارد. این توهم ها ممکن است ترسناک، ناراحت کننده یا ناخوشایند باشند و به مداخلات پزشکی فوری نیاز دارد.

 حتماً بخوانید: استرس در دوران بارداری را جدی بگیرید! 

• سردرگمی و عدم درک صحیح از اتفاقات پیرامون: سردرگمی روانپریشی پس از زایمان را از افسردگی پس از زایمان متمایز می کند. حتی مادران سالم ممکن است خسته به نظر برسند، اما این علائم نباید به سردرگمی و حیرت  تبدیل شوند. یک زن مبتلا به روانپریشی پس از زایمان ممکن است از آنچه که در اطراف او اتفاق می افتد، گیج شود، و قادر به درک آنچه دیگران به او می گویند، نباشد.

• اتهامات و اظهارات غیر منطقی: همراه با توهم و سردرگمی، اتهامات (اعتقادات عجیب و غریب، یکی از نشانه های اصلی که روان پریشی پس از زایمان را از افسردگی پس از زایمان متمایز می کند. بروز این وضعیت نیز نیاز به درمان فوری دارند چراکه ممکن است سب شود  یک زن به خود یا دیگران آسیب برساند. کسی که  در صحبت با روانپزشک ممکن است فکر کند دوستان و اعضای خانواده او دروغ می گویند یا سعی می کنند به او آسیب برسانند؛ یا احساس کند که همه او نگاه می کنند، یا او را تعقیب می کنند و یا می خواهند به او آیب برسانند، مبتلا به روانپریشی شده است. 

•  تغییرات و نوسانات در خلق:  نوسانات رفتاری یک نشانه رایج برای زنان با افسردگی و اضطراب پس از زایمان است و همچنین در روانپریشی پس از زایمان نیز بروز می کند. زنان مبتلا به روانپریشی پس از زایمان ممکن است به سرعت از یک حالت احساسی به حالت دیگری تغییر یابند؛ آنها ممکن است ناگهان عمیقا غمگین، مضطرب، تحریک شده و یا عصبانی بشوند و در عین حال نتوانند هیچ دلیلی برای تغییر ناگهانی خلق و خوی خود بیان نمایند.

• اختلال در خواب: آنها ممکن است بیخوابی پایدار داشته باشند. تشخیص این علامت می تواند بسیار دشوار باشد زیرا بسیاری از مادران، حتی اگر کاملا سالم هم باشند ممکن است به بیخوابی دچار شوند. چراکه نوزادان باید مرتب غذا بخورند، که می تواند الگوهای خوابیدن مادرانشان را مختل کند. برای زنان با روانپریشی پس از زایمان، مشکلات خواب باقی می ماند، حتی زمانی که به آنها فرصتی برای استراحت داده می شود. (مثل زمانی که همسر، یک دوست و یا عضوی از خانواده موافقت خود را برای مراقبت از کودک  بیان میکند ولی باز آنها نمیخوابند).

•  بیش فعالی: توجه داشته باشید هر گونه فعالیت بیش از حد، میتواند روانپزیشی پس از زایمان را نشان دهد. او ممکن است قادر به نشستن یا آرام کردن خود نباشد.

• احساساتی خاص مانند حس  "دیوانگی":  زنان با روانپریشی پس از زایمان گاهی اوقات به اصطلاح "دیوانه می شوند" یا " تمرکز ذهن خود را از دست می دهند". این احساسات را جدی بگیرید و سریع تقاضای کمک نمایید.

در طول چند هفته اول پس از زایمان مراقب باشید.

دراکثر موارد این بیماری طی چهار هفته اول  پس از زایمان رخ می دهد. اگر خودتان به تازگی مادر شده اید در این دوره اولیه توجه خاصی به علائم روانی نمایید و یا اگر همسر شما به تازگی زایمان داشته است به اوضعیت روانی او بیشتر اهمیت دهید، زمان بیشتری برای وی اختصاص دهید و همراه او باشید.

عوامل خطر را در نظر بگیرید.

 زنان با سابقه خانوادگی با این  اختلال با احتمال بیشتری ممکن است به این عارضه دچار شوند. اگرچه سابقه خانوادگی نیز ممکن است نقش مهمی داشته باشد توجه داشته باشید، نیمی از تمام زنان مبتلا به روانپریشی  پس از زایمان هیچ یک از این عوامل خطر را ندارند.

بلافاصله از پزشک کمک بگیرید.

اگر فکر می کنید دچار روانپریشی پس از زایمان شده اید، به پزشک خود مراجعه کنید یا به یک مرکز اورژانس یا مرکز مراقبت های ویژه مراجعه کنید.اگر فردی نزدیک به شما علائم روانپزیشی پس از زایمان را نشان دهد، او را به پزشک ببرید.

شرح حال و اطلاعات کاملی در اختیار پزشک بگذارید.

پزشک معمولاً یک تاریخچه کامل پزشکی و یک شرح کامل از هر گونه علائم را درخواست می نماید. سعی کنید اطلاعات کاملی را که می توانید در اختیار آنها قرار دهید و همواره صادق باشید و سعی نکنید که شدت علائم را پنهان کنید. توجه داشته باشید که اگر فردی از نزدیکان شما به این عارضه دچار شده است و برای ارزیابی به پزشک مراجعه میکند حتما افرادی مانند همسر، اعضای خانواده و یا دوست وی همراه او باشد چراکه ممکن است  برخی یا همه این اطلاعات را لازم باشد این افراد به پزشک ارائه دهند. زیرا مادر ممکن است در موقعیتی قرار بگیرد که نتواند به طور منطقی سخن بگوید یا به طور دقیق علائم خود را توضیح دهد.

تشخیص بیماری های دیگر

بعضی از علائم روانپریشی پس از زایمان گاهی اوقات می تواند به علت بیماری های دیگری چون یک عفونت، تب بسیار زیاد یا یک مشکل عصبی رخ دهد. پزشک باید علایم را ارزیابی کند و آزمایش ها را انجام دهد.

تفاوت بین افسردگی و روان پریشی:

بسیاری از زنان بعد از زایمان دچار افسردگی پس از زایمان می شوند. برخی از این علائم به ویژه نوسانات خلقی، غم و افسردگی و اختلالات خواب همچنین نشانگر روانپریشی پس از زایمان نیز هستند. یک پزشک می تواند بین این شرایط و مشاهده ی شواهد دیگر از جمله  توهم ها، اتهامات، بدگمانی و... تشخیص صحیحی دهد. 

برای مراقبت مادر از فرزند خود نیاز به مشاور پزشکی وجود دارد.

یک زن مبتلا به روانپریشی پس از زایمان ممکن است شرایط خود را نپذیرد و اصرار داشته باشد که از نوزاد خود مراقبت کند، اما اطمینان از دارا بودن این شرایط، نیاز به مشاوره پزشکی دارد. در غیر این صورت مادر و کودک در  تهدید میباشند.

گاهی بستری شدن فرد لازم است.

بسیاری از زنان مبتلا به روانپریشی پس از زایمان باید در بیمارستان بستری شوند تا کارکنان پزشکی بتوانند آنها را کنترل کنند تا زمانی که حال آنها بهبود پیدا کند. ورود به بیمارستان به ویژه یک بیمارستان روانپزشکی ممکن است ناراحت کننده باشد، مخصوصا برای زنانی که به تازگی مادر شده اند و ترجیح می دهند در خانه باشند. اما این مرحله برای درمان موثر ضروری است. اگر همسر و یا عضوی از خانواده شما باید به دلیل روانپریشی پس از زایمان بستری شود، سعی کنید او را مطمئن کنید که بستری شدن در بیمارستان موقت است و درمان تمام وقت و موثر کمک خواهد کرد که او در اسرع وقت به نزد  کودک خود برگردد.

 داروهای توصیه شده را به موقع مصرف کنید.

به یاد داشته باشید درمان مادر مهمتر از شیردهی به کودک است. بنابراین لازم است ابتدا مادر کاملاً درمان شود سپس به شیردهی نوزاد خود ادامه دهد.

گاهی درمان الکتریکی یا شوک درمانی کمک کننده است.

برخی از زنان از درمان الکتروشوک (ECT) بهره مند می شوند.این یک شکل مدرن شوک درمانی است که بعضی اوقات در درمان بیماری های روان پریشی موثر عمل کند.

مشاوره را جدی بگیرید.

یک مشاور می تواند به شما یا همسر شما کمک کند تا علائم روانپریشی پس از زایمان و آسیب های ناشی از این وضعیت را تحمل کنید، یک مشاور همچنین می تواند به شما در حل هرگونه احساس تردید یا گناه در مورد مادر بودن، که بسیاری از زنان پس از افسردگی، اضطراب یا روانپریشی  پس از زایمان تجربه می کنند، مقابله کنند. توجه داشته باشید که اگر مطمئن نیستید که شما نیاز به مشاوره دارید یا نمیتوانید هزینه آن را بپردازید، صحبت کردن با دیگران یا اعضای خانواده بسیار مفید است.